Fietshelm (dag van de)

[365cycle]

In de verkeerskunde wordt bij het ontwerpen van fietspaden primair rekening gehouden met de veiligheid van fietsers. Dat gaat dan ten koste van de vlotheid van het fietsverkeer.

Nee, dat klopt niet wat je daar schrijft. Je zegt het zelf al:

Fietspaden worden bij kruisingen, splitsingen en rotondes, soms bijna haaks uitgebogen en royaal buiten die kruisingen etc. uit de voorrang gehaald. Haaks oversteken en voor een ieder goed zichtbaar. De fietser kan de situatie geheel overzien en voorkomen niet te worden aangereden door voertuigen met een hogere kinetische energie.

De fietser zou zeker bij drukke straten meer gebaat zijn bij een flinke drempel die het autoverkeer dwingt af te remmen. Als het de verkeerskunde om de veiligheid ging, zou dat de gekozen strategie zijn; het aantal conflictpunten tussen zware motorvoertuigen en zwakke verkeersdeelnemers zou dan snel afnemen, want de doorstroming voor de automobilist wordt dan belabberd. 

Zelfs verkeerskundigen geven hier en daar schoorvoetend toe dat doorstroming van de auto eerste en belangrijkste prioriteit is, belangrijker dan veiligheid van zwakke deelnemers en eventuele natuurbelangen. Die laatste twee zijn geen prioriteit maar hooguit bijzaak.

Er zijn talloze situaties waarmee dat aangetoond kan worden, ik zal er weer eens één uitlichten.
Je ziet het heel goed terug op dit al eerder door mij aangehaalde en vrij recent geherstructureerde punt in Zuid-Holland.
Situatie van 2017: Een nette rotonde met fietspaden in de voorrang. De rotonde is enkelbaans, waardoor er tijdens spitstijd regelmatig file staat.
Situatie van 2021: Een turborotonde, waar doorgaand autoverkeer zich sneller over kan verplaatsen. De situatie voor de fietser is ook veiliger, want de fietser kan hier nu helemaal niet meer oversteken. Aan beide zijden richting het viaduct iis een tweerichting fietspad, dus ook dat is opgelost. Maar wacht... hoe fiets ik nu Nieuwerkerk aan den IJssel in? Dan moet ik oversteken!
Dat kan ook, vanaf beide fietspaden is het mogelijk. Op deze en deze plek om precies te zijn. Zoals gezegd, dit is een doorgaande weg, het is hier gedurende de spits knetterdruk. Je komt de weg niet over zonder een assertieve houding op je fiets. Er ontstaan nu dus de nodige gevaarlijke situaties, en op beide plekken ligt een drempel die je tussen aanhalingstekens mag plaatsen. Ik rijd hier precies om deze reden vaak over de weg met de Milan; beide drempels pak ik probleemloos en comfortabel met 70 km/h. 
Gaan we nog even kijken naar wat er gebeurt als je het viaduct over wil, Rotterdam in. Daar liep een tweerichting fietspad, dus dat hebben ze mooi opgelost! Toch? Nee. Aan de voet van het viaduct houdt het tweerichtingfietspad aan beide kanten op. Je moet daar dus oversteken, tenzij je tegen het verkeer in het viaduct op wil fietsen. Als je dat viaduct (met de auto, want dáár mag je dan weer niet fietsen) af komt word je regelmatig opgeduwd als je je aan de maximumsnelheid van 50 km/h houdt. 80 is er niet ongebruikelijk. Ik kan je één ding vertellen: als je tijdens het oversteken geschept wordt door een auto die met 80 van een viaduct af komt kletteren heb je heel weinig aan je fietshelm. Kijk voor de grap ook even wat er tegenover de Hornbach naast het viaduct ligt: Juist, een sporthal en sportvelden. Hier steken dus héél veel kinderen over. 

Over de ontstane situatie voor fietsers en de inmiddels niet meer op twee handen te tellen bijna-ongelukken die ik hier al heb zien gebeuren had ik destijds contact met een verkeerskundige van de gemeente Zuidplas, en ik heb ook een aantal suggesties voor oplossingen aangedragen (drempel of rotonde voor de Hornbach, overleg met de gemeente Rotterdam voor twee richtingen over het viaduct heen, onderdoorgang waar het viaduct al hoog genoeg is). Het leek me toen een hele geschikte peer, maar inmiddels is hij gewoon gestopt met reageren, en zelfs van de beloofde tijdelijke oplossing is eigenlijk niets terecht gekomen.

Laatste drie opmerkingen over dit specifieke kruispunt:
1. De doorstroming zou verbeterd zijn... maar is dat niet. Ik was benieuwd naar hoeveel het zou schelen en heb Google Maps destijds dus gebruikt om de reistijd op diverse tijdstippen te bekijken. Die reistijd in de spits is langer geworden, afhankelijk van de exacte route scheelt het 2 tot 10 minutenin de reistijdprognose. Dit klopt ook met wat ik van mensen in de omgeving hoor: Ze gaan met de auto omdat je het kruispunt niet meer over komt, en voor degenen die al met de auto gingen is de beleving achteruit gegaan, de rijen zijn langer.
2. In het licht van die niet zo heel erg verbeterde doorstroming: Hoeveel gemeenschapsgeld zou dit gekost hebben?
3. Kijk nog eens goed naar Google Maps, 2017 en 2021. Zie je hoeveel bomen er verdwenen zijn?

Dit is één van de ongeveer 20 schandalige situaties die me te binnen schieten wanneer er zo'n discussie over fietshelmen ontstaat. Al die aandacht die we nu hebben voor dat apparaat dat alléén ons hoofd beschermt en dan ook alléén als we op een tweewieler zitten, zou moeten gaan naar het niet maken van dit soort stomme ontwerpfouten.