routeplanner voor speed pedelecs

[365cycle]

Mij werd in de antislipcursus (20 jaar geleden) verteld dat ABS per definitie juist voor een langere remweg zorgt. Nu staat de techniek niet stil, natuurlijk, maar de argumentatie vond ik wel sterk: ABS beperkt de remkracht en daarmee "dus" ook het remvermogen.
Dus is ABS tegenwoordig fundamenteel beter dan -zeg- twintig jaar geleden en is daarmee dat argument ongeldig?

Ik denk eerlijk gezegd dat je les hebt gehad van een antitechnische prutser  En ergens heeft hij/zij ook nog wel gelijk, dat is het bijzondere. 

Bij de oudste ABS-systemen werkt het als volgt:
Het systeem heeft op ieder wiel een snelheidssensor, vergelijkbaar met de sensor waarmee speed pedelecs begrensd worden. Dus niet zoals onze snelheidsmeters met één magneetje, maar met een ring met allemaal kleine "magneetjes" die door de sensor gelezen worden:


Je ziet hier de voorwielophanging vanaf de achterkant; de aandrijfas vanaf rechtsonder, die in de wielnaaf loopt en de grote schijf links is de remschijf. Het donkergrijze deel is de ABS-ring met aan het kabeltje de sensor

Stel, je hebt testgereden in een auto met 195/65-15 banden (gangbare maat op 20 jaar oude slipcursus-auto's zoals de VW Golf IV), dan leg je per omwenteling van het wiel net geen 2 meter af. De ABS-ringen van een Golf IV hebben 43 tanden die ook nog eens dubbel geteld worden, en dat wordt dan omgezet in een digitaal signaal: 1-0-1-0-1-0-1-0 etc.
Bij de Golf in kwestie heb je iedere 23 mm die je aflegt dus een verandering van het signaal. De ABS-computer is voorzien van een klok, en houdt continu in de gaten hoeveel tijd er tussen de wissels zitten. Rijd je 108 km/h, dan is dat 30 meter per seconde, waardoor de ABS-computer (30/2)*86 = 1290 keer per seconde een verandering van de snelheid kan registreren. De ABS-computer merkt daardoor niet alleen op dat dat de snelheid verandert en met hoeveel. Het ding registreert wat de rotatiesnelheid van ieder afzonderlijk wiel is, maar krijgt ook informatie van de gaskleppotentiometer (dus hoeveel gas je geeft), hoe het stuur staat, en of er geremd wordt of niet. 

Voor het gemak gaan we er even vanuit dat de computer in kwestie pas echt in actie komt op het moment dat er daadwerkelijk geremd wordt. En aannames zijn dodelijk, maar neem even van me aan dat maximaal remmen zonder slip niet het snelst is; je remt het allerhardst af als je ongeveer 5% slip toelaat. 

Komt ie dan. Jij tokkelt lekker op je gemakje over de rechterbaan van de snelweg, komt over een viaduct, en na dat viaduct staat ál het verkeer ineens helemaal stil. Sterker nog: Je ziet al beschadigde en geslipte auto's, rook, paniek! Achter je zitten óók auto's, dus achter de ravage stoppen maakt jou er hooguit onderdeel van. Je probeert een halfbakken oplossing te zoeken en stuurt richting de vluchtstrook terwijl je de rem vól naar de vloer ramt. Doen we even drie scenario's:

Zonder ABS, zonder rijskills
Je Golf begint snel te vertragen, de wielen staan stil, de banden krijsen het uit. Je stuurt uit alle macht naar rechts, maar de auto gaat rechtdoor! Dan kunnen er drie dingen gebeuren:
a) Je hebt geen idee en schuift met rokende banden op de ravage voor je;
b) Je beseft je dat de auto rechtdoor gaat doordat je remt, je laat de rem los, de auto herpakt ineens zijn grip... gaat dwars, en je klapt in de vangrail.
c) Je hebt toch wel een beetje skills, remt met rokende banden af, en je hebt te weinig ruimte, maar weet dat je door de rem een beetje te laten vieren grip kan vinden om bij te sturen. Je stuurt naar rechts om de vluchtstrook op te gaan, maar dan raak je de doorgetrokken streep. Beide banden aan de rechterkant verliezen tegelijk grip, de auto gaat dwars, je eindigt in de vangrail.

Zonder ABS, met rijskills
Je Golf begint snel te vertragen, je voelt de achterkant licht worden en beseft je dat je grip aan het verliezen bent. Nu kunnen er twee dingen gebeuren:
a) Je gaat pompend remmen, en laat daarmee kostbare meters voorbij gaan zonder dat er maximaal geremd wordt. Je weet de grootste schade te beperken.
b) Je probeert met je voet balans te vinden en zoveel mogelijk te vertragen zonder grip te verliezen. Een soort "human ABS"
Nu kan het zijn dat het nóg niet genoeg is. Je gaat alsnog de auto voor je raken. Op het moment dat je dat beseft laat je de rem los, slingert je auto de vluchtstrook op, en je hebt het gered! PATS! Ach wat jammer nou. Stapte net iemand uit de auto voor je  

Met ABS, met of zonder rijskills want dat maakt niets uit
Je ramt je rempedaal uit alle macht naar de vloer. Het voelt alsof je met je skateboard over een rumble strip gaat, maar dat maakt niet uit. De auto vertraagt maximaal. Toch is het niet genoeg; je gaat die auto voor je raken als je niet stuurt! Dus je houdt je pedaal precies waar je het had, zo dicht mogelijk bij de vloer, maar je stuurt nog steeds maximaal remmend naar rechts, en weer recht. Je staat stil vlák voor het inmiddels opengezwiepte portier van de auto voor je.

Heel dramatisch verhaal natuurlijk, maar wat is er in die laatste situatie nou precies gebeurd? En waarom deed het pedaal zo raar?
Dat zit als volgt: Behalve sensoren bij ieder wiel, heeft het ABS-systeem ook een pomp. Die pomp houdt over de vier remleidingen het remsysteem op druk. Als er onbeperkte grip is, kan je met een auto met ABS-systeem precies zo hard afremmen als met een auto zonder. Sterker nog: Vaak harder, want auto's met ABS hebben vaak dikkere remleidingen, dus je krijgt meer "waar voor je pedaaldruk". Zodra de ABS-computer echter opmerkt dat één van de wielen meer dan 5% langzamer draait dan de snelst draaiende*, laat de computer de druk op de remleiding van alléén dat wiel een klein beetje zakken, en dat wordt dan dus afhankelijk van het type auto en je snelheid tussen de 20 en 1000 keer per seconde per afzonderlijk wiel bijgeregeld. 

* er zijn nog meer criteria waarmee je kan bepalen of een wiel aan het slippen is of niet, o.a. fluctuerende snelheid en nog wat factoren, maar dit is de eenvoudigste

Heel misschien is het zo dat toen ABS nog in de kinderschoenen stond, een zéér ervaren bestuurder zonder ABS harder kon afremmen dan zonder, maar dan hebben we het over de vroege jaren '90 en eerder, en dan ook nog onder gecontroleerde omstandigheden; niet in een panieksituatie. Vroeger was het dus al beter, maar nu houd je die computer zéker niet meer voor de gek. 

Mijn motto: Lekker ABS'en! Liefst ook op/in de fiets  

P.S.: Weleens hard opgetrokken met de auto en ineens een knipperend oranje lampje in je dashboard gezien? Dat is je Anti-Slip Regeling, die bij moderne auto's dus probeert het motorvermogen terug te regelen zodat het doorslaan van de aangedreven wielen stopt. Hoe de auto weet dat er wielen aan het slippen zijn? Juist, je ABS-sensoren!