Schoenplaatjes positie ? - ligfietsen

[twilwel]

Als je nergens last van hebt, niks zeer doet na een poos trappen, dan zit het waarschijnlijk wel goed. Als het niet goed zit, meldt je lichaam dat vrij snel, is mijn ervaring. Mijn rechterbeen staat een beetje in een X. Ik kan daarom op bepaalde fietsen niet zo goed overweg met een smalle pedaalpositie. Zeker als de knie in de pedaalstelling waarin je druk kunt zetten, langs een framebuis loopt. Bij een lowracer b.v. Met de rechter voet wat verder naar buiten is er niks aan de hand.

Sommige mensen willen de plaatjes midden onder de schoen, dus veel verder richting hak als bij een normale positie. Die heb je bij rechtop fietsen ook. Maar dat doet geen winkelier. Behalve dan die ene uit Rolde. Het is allemaal erg afhankelijk van persoonlijke voorliefde en er is niks wat voor iedereen werkt.

Eigenlijk komt dat nauwelijks voor dat ik schoenplaatjes midvoets zet voor klanten. Maar als iemand klachten heeft die ik herken of met geen mogelijkheid in een velomobiel lijkt te passen, dan heb ik heel wat truukjes in de mouwen. Ik vraag vaak of ik de schoenen mag zien. Soms is er geen speciale reden waarom iemand de schoenplaatjes richting tenen heeft gezet en vaak draait het erop uit dat ik de plaatjes in de andere richting verplaats, voor zover dat gaat in de standaard sleufgaten. Maar nieuwe gaten boren voor midvoets-plaatsing komt eigenlijk nooit aan de orde.

Misschien moet ik even beschrijven hoe ik tot de mid-voet plaatsing ben gekomen. Jaren geleden fietste ik naar de Spezi en het leek me wel leuk om dat via Sauerland en Taunusgebergte te doen. Dat was achteraf niet zo slim want ik moest met volle bepakking veel steile klimmetjes doen met een te lage cadans. Ik ben daarom via de rivieren weer terug gereden, maar het kwaad was al geschied: de achillespees kraakte hoorbaar in de schede op de laatste dag en was flink gezwollen. Achteraf was het een heel domme actie om ook nog weer terug te fietsen, maar ik dacht dat de pijn wel weer zou wegtrekken. 
Ik heb lange tijd geworsteld met deze achillespees blessure, heb nog een poos elektrisch ondersteund gereden en was op een gegeven moment zover dat ik misschien helemaal met het fietsen zou moeten stoppen. Een zoektocht op het internet leerde me dat ik de belasting op de achillespees (en de relatief zwakke kuitspieren) helemaal kon elimineren met een radicale verplaatsing van de voetplaatjes naar het midden van de voet. Ik ben opgeleid in mechanische principes en herkende dat hier theoretisch niets tegen in te brengen was. Binnen een week na verplaatsing van de schoenplaatjes merkte ik al duidelijke verbetering en het duurde niet lang voordat ik helemaal geen last meer had en zoveel kon fietsen als ik wilde. Toen pas merkte ik ook dat de grote bovenbeenspieren het werk van de veel kleinere kuitspieren grotendeels over nam. Ik realiseerde me toen pas dat mijn kuitspieren altijd eerder pijn deden dan de bovenbeenspieren en dat ik nu nog langere tochten kon rijden zonder spierpijn in de kuiten achteraf.

Mijn achillespees is helemaal genezen en om bijvoorbeeld in de MilanSL te passen, moest ik de plaatjes wat terug zetten. Maar ze zitten nog steeds een 1,5 a 2 cm verder naar het midden dan standaard mogelijk is. 

Mijn inzichten:

-veel klimwerk met lage cadans betekent een extreem hoge belasting van achillespees en kuitspier doordat deze belast worden door het draaimoment tussen de trapper en het verlengde van je been.
-grote voeten betekent bij standaard fietsschoenen dat de belasting op achillespees en kuitspier veel hoger is dan bij kleinere voeten door een groter draaimoment.
-dit draaimoment levert geen vermogen, maar fixeert slechts de voet in een positie en belast de achillespees disproportioneel.
-dit draaimoment wordt drastisch verkleind door mid-voets te trappen, de afstand trapper tot verlengde van je been wordt kleiner en daarmee het draaimoment. De zinloze belasting van de achillespees wordt kleiner.
-spieren herstellen snel, pezen erg langzaam.
-verstellen gaat snel, lichamelijk wennen aan de verstelling gaat langzaam. 
-bedenk wat je wilt gaan doen met je velomobiel. Als je weleens wilt klimmen, moet je voor een voldoende hoge cadans met niet al te grote krachten op je pezen een voldoende lage overbrenging hebben. Zeker met korte cranks moet je een extra lage overbrenging hebben. De huidige velomobielen hebben daar veel meer mogelijkheden voor als vroeger met de standaard beschikbare overbrenging.
-de ontwerper van een velomobiel maakt een keuze hoe hoog de trapbuis komt en dat bepaalt hoe ruim je rond kunt trappen. Of je met de neus van de schoenen aanstoot of dat je hak over de bodem schraapt. Het verschuiven van je schoenplaatjes en/of het toepassen van kortere cranks is een methode om beter in de velomobiel te passen en zonder aanstoten rond te trappen. 
-bij elke aanpassing van cranklengte of schoenplaatjes positie moet nauwkeurig de trapafstand opnieuw worden ingesteld. Dit kun je theoretisch berekenen, maar de beste aanpassing wordt proefondervindelijk bereikt.
-lichamelijke problemen worden doorgaans pas ondervonden bij extreme belasting. Vrijwel niemand maakt zich daarom druk over schoenplaatjes plaatsing en de fietsschoenenfabrikanten dus ook niet. Toch is er mechanisch veel voor te zeggen om de sleufgaten van grote schoenmaten verder richting hak te verplaatsen zodat er meer vrijheid is hierin.