Fietsen worden steeds energie-intensiever geproduceerd. Aluminium neemt meer energie dan staal. En die e-fiets dingen zijn natuurljik helemaal energieintensief. 

En de levensduur neemt af, zeker van e-fietsen. 

Zouden ligfietsen het beter doen? Ik denk van wel!
Zat fietsen van 20 jaar of ouder rijden nog vrolijk rond, toch?  


Studie: fietsen worden steeds minder duurzaam

Tja, ik denk dat je vooral naar kilometerstanden moet kijken dan

Mijn fietsen durf ik wel als duurzaam te beschouwen, want ik heb weliswaar 3 fietsen (waarvan 1 een gewone hybride fiets en 1 een koersfiets), maar die hebben allemaal minstens 50000 km gediend. Mijn QV is nog geen 7 jaar oud, maar heeft wel al 131000 km gereden, dus dat lijkt me ondanks de eerder lage leeftijd ook al relatief duurzaam.

Velen op het forum zullen hun fiets wel voor behoorlijke afstanden gebruiken, maar er zullen zeker ook nogal wat ligfietsen zijn die een impulsaankoop waren en met maar hooguit een paar 100 km nu staan stof te vergaren.

(11-Oct-2023, 01:42 PM)PieterTrapt schreef: Zouden ligfietsen het beter doen? Ik denk van wel!
Zat fietsen van 20 jaar of ouder rijden nog vrolijk rond, toch? 

Een ligfiets is iets speciaals, naar verhouding duurder dan een gewone fiets. Dus iemand die er een koopt zal heel erg goed alles bekijken. Die zal minder snel genoegen nemen met slechte kwaliteit, waardoor de algemene minimale kwaliteit hoger zal liggen.

Citaat:Dus iemand die er een koopt zal heel erg goed alles bekijken.

Soms niet   

In 2002 was ik bij velomobiel.nl en had ik na ongelooflijk lang wikken en wegen én nadenken én heel vragen stellen besloten om zo'n hele dure Mango te kopen voor 10.000 gulden oftewel €4.500,-

Toen ik daar was, kwam er een Duitse man met zijn zoon binnen lopen zonder afspraak. Allebei te dik om eigenlijk goed in een vm te kunnen stappen. Ze hadden van iemand gehoord dat er op dit adres van die snelle fietsen verkocht werden. Hij vroeg naar de prijs en zonder verder iets te vragen of proef te rijden bestelde hij er 2.

"Ja", zei Theo, "soms gaat het zo gemakkelijk." Hij klonk niet alsof hij er echt blij mee was.

Deze mensen hadden zich echt niet verdiept, dat was namelijk aan alles te zien en te merken.
Ze hadden ook nooit gebeld om iets te vragen.

(11-Oct-2023, 05:31 PM)Wim -de roetsende schreef:

Citaat:Dus iemand die er een koopt zal heel erg goed alles bekijken.

Soms niet   

In 2002 was ik bij velomobiel.nl en had ik na ongelooflijk lang wikken en wegen én nadenken én heel vragen stellen besloten om zo'n hele dure Mango te kopen voor 10.000 gulden oftewel €4.500,-

Toen ik daar was, kwam er een Duitse man met zijn zoon binnen lopen zonder afspraak. Allebei te dik om eigenlijk goed in een vm te kunnen stappen. Ze hadden van iemand gehoord dat er op dit adres van die snelle fietsen verkocht werden. Hij vroeg naar de prijs en zonder verder iets te vragen of proef te rijden bestelde hij er 2.

"Ja", zei Theo, "soms gaat het zo gemakkelijk." Hij klonk niet alsof hij er echt blij mee was.

Deze mensen hadden zich echt niet verdiept, dat was namelijk aan alles te zien en te merken.
Ze hadden ook nooit gebeld om iets te vragen.

Oh, dat is gek. 

Nou ik heb Theo verschillende keren dingen gevraagd. Over bv de SclumfDrive, de Rohloff naaf, de cranks lengte en nog wat andere dingen. En om tot een datum te komen dat ik zou langskomen is ook wat over en weer contact geweest. De kleur is ook paar keer veranderd.

Een carbon vm die in Roemenië gemaakt wordt is heel wat vervuilender qua productie dan een stalen fiets van een Nederlandse framebouwer (er zijn er nog een paar..). En door de epoxy (wat de carbon vezels bij elkaar houdt) is een vm vrijwel niet te recyclen

Maar als je daarna ziet hoe makkelijk je enorm veel km's rijdt, in weer en wind, en ook met bagage waarvoor je anders misschien toch de auto zou pakken, ja dan is de verhouding ineens juist weer andersom.

Kortom: heel moeilijk om iets zinnigs over de duurzaamheid van een fiets te zeggen, het hangt enorm van het gebruik af.

En voor een e-bike geldt hetzelfde. Als deze een gewone fiets vervangt, ja dan is deze in productie natuurlijk minder duurzaam. Maar als deze gebruikt wordt voor woonwerk ritten in plaats van een auto, dan is het natuurlijk juist wel de duurzame keuze.

De e-bike is in gebruik trouwens minder vervuilend dan een gewone fiets, hoe bizar dat ook klinkt. Maar dat komt omdat een elektrische motor zoveel efficiënter is (energetisch) dan de mens.

Helemaal mee ens Arend Jan. Ik heb jaren woon werk verkeer gereden op een stalen lowracer. Als ik dat op een aluminium lowracer had gedaan was dat nauwelijks minder duurzaam geweest. Nu rijd ik op een alu tadpole en doe veel ritten op deze fiets i.p.v. met de auto. De productie is misschien minder duurzaam, maar door het gebruik i.p.v. de auto heeft dat al teniet gedaan.
Oh ja, ik heb nog een Gazelle Formula stalen racefiets uit 1980 staan die nog steeds dienst doet.

En de gebruikstijd van een fiets hangt niet alleen af van de sterkte van een fiets, maar vooral door het vooral iets nieuws te willen hebben van de gebruiker. Dat komt vooral voort uit het neo-liberale denken van de fabrikanten en consumenten.

(11-Oct-2023, 07:43 PM)Tom Fekkes schreef: Dat komt vooral voort uit het neo-liberale denken van de fabrikanten en consumenten.

Wat denk ik ook een belangrijke rol speelt is de idiote belasting op arbeid. Als die zou worden afgeschaft en de belastinginkomstenderving zou worden gecompenseerd door de BTW stevig te verhogen, dan wordt het de moeite waard om iets langer te gebruiken en zo nodig te repareren. De afschrijving op fietsen is nu idioot hoog en als ik hoor wat sommigen voor een simpele onderhoudsbeurt bij de fietsenmaker kwijt zijn, dan begrijp ik dat ze elke drie jaar een nieuwe fiets bestellen via het fietsplan van de baas. Van de andere kant, ik ben blij met de afdankertjes van anderen die ik stuk voor stuk voor een habbekrats gekocht heb, en onderhoud doe ik zelf wel.

(11-Oct-2023, 08:12 PM)melle z schreef:

(11-Oct-2023, 07:43 PM)Tom Fekkes schreef: Dat komt vooral voort uit het neo-liberale denken van de fabrikanten en consumenten.

Wat denk ik ook een belangrijke rol speelt is de idiote belasting op arbeid. Als die zou worden afgeschaft en de belastinginkomstenderving zou worden gecompenseerd door de BTW stevig te verhogen, dan wordt het de moeite waard om iets langer te gebruiken en zo nodig te repareren. De afschrijving op fietsen is nu idioot hoog en als ik hoor wat sommigen voor een simpele onderhoudsbeurt bij de fietsenmaker kwijt zijn, dan begrijp ik dat ze elke drie jaar een nieuwe fiets bestellen via het fietsplan van de baas. Van de andere kant, ik ben blij met de afdankertjes van anderen die ik stuk voor stuk voor een habbekrats gekocht heb, en onderhoud doe ik zelf wel.

Onderhoud doe ik zelf. Dat idiote idee dat er weer een mooiere fiets is heb ik allang afgeschaft. Na twee dagen aanschaf is dat hele mooie er al vanaf en staat er weer een mooiere. En wat betreft de BTW op deze goederen: helemaal gelijk. Dat zou wel een goede stimulans zijn.

(11-Oct-2023, 07:05 PM)Arend-Jan schreef: De e-bike is in gebruik trouwens minder vervuilend dan een gewone fiets, hoe bizar dat ook klinkt. Maar dat komt omdat een elektrische motor zoveel efficiënter is (energetisch) dan de mens.

Dat wordt wel vaker beweerd, maar klopt volgens mij niet. De berekeningen die ik heb gezien vergeleken het energieverbruik van een fietser met die van een levenloos mens, terwijl je het verschil tussen een mens in rust en fietsend zou moeten vergelijken met verschil tussen in rust en e-bikende fietser.

Ik ken iemand die had de duurste professionele spul wat hij gebruikte voornamelijk hobby matige. Maar anderzijds plakte hij diverse keren zijn schoenen met sec lijm omdat hij vertikte om een nieuw paar te kopen van paar tientjes.

(11-Oct-2023, 08:57 PM)blokdoorn schreef: Dat wordt wel vaker beweerd, maar klopt volgens mij niet. De berekeningen die ik heb gezien vergeleken het energieverbruik van een fietser met die van een levenloos mens, terwijl je het verschil tussen een mens in rust en fietsend zou moeten vergelijken met verschil tussen in rust en e-bikende fietser.

Goed punt. Los daarvan kun je dan ook gaan kijken hoe 'gezond' mensen zijn. Ik neem aan dat er een positief effect is op de gezondheid van iemand die fietst. Dat zou dan weer minder ziekenhuisopnames etc tot gevolg kunnen hebben. En ziekenhuizen lijken me niet superduurzaam met al het materiaal dat daar (éénmalig) gebruikt wordt.

(11-Oct-2023, 08:58 PM)Hardloper schreef: Ik ken iemand die had de duurste professionele spul wat hij gebruikte voornamelijk hobby matige. Maar anderzijds plakte hij diverse keren zijn schoenen met sec lijm omdat hij vertikte om een nieuw paar te kopen van paar tientjes.

Ook dat is duurzaam.

(11-Oct-2023, 07:05 PM)Arend-Jan schreef: De e-bike is in gebruik trouwens minder vervuilend dan een gewone fiets, hoe bizar dat ook klinkt. Maar dat komt omdat een elektrische motor zoveel efficiënter is (energetisch) dan de mens.

Als ik me niet vergis wordt bij menselijke spierkracht ongeveer 25% van de verbruikte energie omgezet in beweging en gaat de overige 75% verloren als warmte. Bij verbrandingsmotoren wordt ongeveer 35% van de energie uit de brandstof in beweging omgezet en de rest in warmte. Bij een elektromotor wordt ongeveer 90% van de elektrische energie omgezet in beweging en 10% in warmte.

Als je alleen naar deze cijfers kijkt dan is de elektrische fiets tijdens het gebruik dus energie-efficienter en dat kun je dan eventueel ook als minder vervuilend bestempelen. Maar als je naar de hele keten gaat kijken valt het waarschijnlijk anders uit, en dat is waar het aangehaalde artikel van Kris de Decker ook in belangrijke mate over gaat. Voor de levenscyclus van een ouderwetse stalen fiets die 20000 kilometer meegaat komt hij uit op 3,5 gram CO2 uitstoot per kilometer, voor een elektrische fiets die even veel kilometers meegaat op 16 gram CO2 uitstoot per kilometer.

Ook zonder de levenscyclus mee te nemen steekt een elektrische fiets naar mijn idee niet zo geweldig af bij een spierkrachtfiets als je de energie-aanvoerketen bekijkt. Een paar aannames:

• de accu wordt geladen uit het stroomnetwerk, dat voornamelijk draait op de verbranding van fossiele brandstoffen, waarbij 65% energie verloren gaat als warmte
  
• bij het opladen van de accu gaat 10% energie verloren als warmte
  
• bij de afgifte van stroom uit de accu gaat 10% energie verloren als warmte
  
• in de elektromotor gaat 10% energie verloren als warmte.
  

Met deze aannames kom ik op een energie-efficientie van 0,35 * 0,9 * 0,9 * 0,9 = 0,25515  dus ongeveer 25,5%

Als de accu van de fiets rechtstreeks uit zonnepanelen opgeladen wordt dan ziet het er gunstiger uit.

Je zou kunnen tegenwerpen dat je bij de spierkrachtfietser ook een hele energie-aanvoerketen met energieverliezen moet meerekenen voor de extra voeding die deze nodig heeft. Daarbij is het dan wel weer de vraag hoeveel extra voeding deze fietser nodig heeft om dat eindje op eigen spierkracht te fietsen.

Als de spierkrachtfietser het nodig vindt om na elke rit te douchen dan schiet het niet op met de energieefficientie.
Ik doe dat dus zo goed als nooit.

Je vergeet nog dat bij het winnen, transporteren, raffineren en weer transporteren van fossiele brandstof ook nog eens ongeveer de helft verloren gaat, en dat de 35% van een verbrandingsmotor alleen bij zijn ideale werkpunt is (maximimum koppel), zodat 12.5% meer in de richting komt.
Elektriciteit is inmiddels al voor ongeveer de helft duurzaam, en dat deel wordt snel groter.

En vergeet niet dat de e-biker na het werk nog even naar de sportschool e-biket om daar de nodige energie te verbranden.

(12-Oct-2023, 05:53 AM)Willeke_IGKT schreef: En vergeet niet dat de e-biker na het werk nog even naar de sportschool e-biket om daar de nodige energie te verbranden.

Of ze gaan met hun auto met een verbrandingsmotor, dan wordt het verhaal weer heel anders.

(12-Oct-2023, 05:53 AM)Willeke_IGKT schreef: En vergeet niet dat de e-biker na het werk nog even naar de sportschool e-biket om daar de nodige energie te verbranden.

Nou ja, de analoge fietser mag gelijk na de rit onder de douche en veel zal het niet schelen.
Leuk om ook mee te doen met deze discussie!

(en waarom staat er eigenlijk een rechter-accolade na het "antwoord"-knopje?)

Kijk eens naar wat voor milieu schade er is bij het delven van de grondstoffen voor de batterijen. De beelden die ik heb gezien, zijn niet bepaald schoon.

(11-Oct-2023, 07:05 PM)Arend-Jan schreef: En voor een e-bike geldt hetzelfde [.......] als deze gebruikt wordt voor woonwerk ritten in plaats van een auto, dan is het natuurlijk juist wel de duurzame keuze.

Kent iemand een goed onderzoek hiernaar? Ik ben benieuwd in hoeverre de e-bike de auto verdringt. Mijn privé (N=1, anecdotisch) waarneming is dat ze vooral de gewone fiets wegdrukken. Een klein beetje de auto, maar vooral de gewone fiets. 

Ik gebruik wat ruwe maatstaven: 

-Tijdens mijn 14 km forensen-rit in de regio Groningen zie ik evenveel auto's als 3 jaar geleden, evenveel fietsen, alleen is nu 35...50% van de fietsen elektrisch  

-Op die rit zie je de nodige scholieren (13-16 jaar) met e-bikes. Die komen écht niet uit een auto hoor, die trapten vroeger gewoon zelf.  

-Het fietsenhok op mijn werk staat even vol als vroeger, maar nu is ruim de helft een e-bike. 

-bij de supermarkt en bij de snackbar is ook circa 40% van de fietsen elektrisch. Er staan niet méér fietsen dan vroeger. Ook niet minder auto's. Meest waarschijnlijke verklaring is dat de burger lui is, en nu per e-bike naar de supermarkt tuft om een halfje brood te halen. 

-Ik ken een paar mensen die nu (een deel van de dagen) per e-bike of speedpedelec langere afstanden doen: 16 km, 18 km. Prima! Dat komt inderdaad ook voor. Er is inderdaad een zekere verschuiving van auto naar e-bike. Maar ik vermoed dat de meeste e-bikers vroeger op een gewone fiets waren gegaan. 


Nou weet ik ook wel dat ik zeker niet het complete plaatje zie. Kennen jullie toevallig onderzoeken hiernaar? (ja ik moet eerst zelf googlen, maar missch. heeft iemand iets gezien?). Ben ook erg benieuwd naar de gemiddelde rit-lengte van e-bikes.

(12-Oct-2023, 01:55 PM)PieterTrapt schreef: -Op die rit zie je de nodige scholieren (13-16 jaar) met e-bikes. Die komen écht niet uit een auto hoor, die trapten vroeger gewoon zelf.  

Grotendeels ben ik het met je eens, al ken ook ik niet echt een onderzoek naar de vorige modaliteit van de ebiker. Ik heb wel het idee dat scholieren die al ebike fietsen iets minder geneigd zijn over te stappen naar een brommer zodra ze mogen.

Dit is niet mijn onderzoeksgebied, maar een snelle Scholar zoekactie suggereert dat er een hoop onderzoek naar trends in vervoersmodi gedaan wordt. MPN levert een mooie dataset, maar daar kun je niet zomaar bij als je niet bij bijvoorbeeld een onderzoeksinstituut werkt.

Ik ben blij om te merken dat iedereen het met mij eens is dat het nog niet zo eenvoudig is

AJ, die straks weer met grote glimlach langs de file fietst (in de regen). Vanmorgen was ook weer geweldig, dankzij alle suikerkindjes speelden de automobilisten weer gezellig Tetris rond de basisschool, ik kon er heerlijk tussendoor

(11-Oct-2023, 07:05 PM)Arend-Jan schreef: De e-bike is in gebruik trouwens minder vervuilend dan een gewone fiets, hoe bizar dat ook klinkt. Maar dat komt omdat een elektrische motor zoveel efficiënter is (energetisch) dan de mens.

(11-Oct-2023, 08:57 PM)blokdoorn schreef: Goed punt. Los daarvan kun je dan ook gaan kijken hoe 'gezond' mensen zijn. Ik neem aan dat er een positief effect is op de gezondheid van iemand die fietst. Dat zou dan weer minder ziekenhuisopnames etc tot gevolg kunnen hebben. En ziekenhuizen lijken me niet superduurzaam met al het materiaal dat daar (éénmalig) gebruikt wordt.

(12-Oct-2023, 01:10 AM)Martin van Mourik schreef: Je zou kunnen tegenwerpen dat je bij de spierkrachtfietser ook een hele energie-aanvoerketen met energieverliezen moet meerekenen voor de extra voeding die deze nodig heeft. Daarbij is het dan wel weer de vraag hoeveel extra voeding deze fietser nodig heeft om dat eindje op eigen spierkracht te fietsen.

Als de spierkrachtfietser het nodig vindt om na elke rit te douchen dan schiet het niet op met de energieefficientie.
Ik doe dat dus zo goed als nooit.

Als je de energie die de mens verbruikt en de uitstoot die die mens veroorzaakt ook weer mee gaat nemen wordt het ongelofelijk complex.
Je moet dan naat bovenstaande namelijk ook meenemen:
- waar gaat het mens op die E-bike naartoe? Als dat naar de sportschool is voor cardio, is het efficiënter om gewoon een rondje te fietsen zonder die motor;
- leeft het mens langer door de door het zelf fietsen verbeterde gezondheid? Dan zorgt ie daarmee ook voor extra uitstoot;
- is het mens dikker? Dan slijten de banden nóg sneller en dat veroorzaakt ook uitstoot, zowel in productie als in gebruik. Behalve de extra 10 kg voor de motor in de E-bike moet er ook nog extra kilo's mens getransporteerd worden

etcetera

(12-Oct-2023, 02:34 PM)Arend-Jan schreef: Vanmorgen was ook weer geweldig, dankzij alle suikerkindjes speelden de automobilisten weer gezellig Tetris rond de basisschool, ik kon er heerlijk tussendoor

+1   Ik zei het al in m'n bericht, maar moest vanochtend wel even gniffelen om de bestuurder in een opvallende mat-rode sportauto die ik zowel onderweg náár school (met uk) als op de terugweg tegenkwam... hij was zo'n 100 meter opgeschoten. Leedvermaak is ook vermaak 

Wat is je basis uitstoot?

---

(12-Oct-2023, 04:47 PM)365cycle schreef: Als je de energie die de mens verbruikt en de uitstoot die die mens veroorzaakt ook weer mee gaat nemen wordt het ongelofelijk complex.
Je moet dan naat bovenstaande namelijk ook meenemen:
- waar gaat het mens op die E-bike naartoe? Als dat naar de sportschool is voor cardio, is het efficiënter om gewoon een rondje te fietsen zonder die motor;
- leeft het mens langer door de door het zelf fietsen verbeterde gezondheid? Dan zorgt ie daarmee ook voor extra uitstoot;
- is het mens dikker? Dan slijten de banden nóg sneller en dat veroorzaakt ook uitstoot, zowel in productie als in gebruik. Behalve de extra 10 kg voor de motor in de E-bike moet er ook nog extra kilo's mens getransporteerd worden

etcetera

(12-Oct-2023, 01:10 AM)Martin van Mourik schreef:

(11-Oct-2023, 07:05 PM)Arend-Jan schreef: De e-bike is in gebruik trouwens minder vervuilend dan een gewone fiets, hoe bizar dat ook klinkt. Maar dat komt omdat een elektrische motor zoveel efficiënter is (energetisch) dan de mens.

Als ik me niet vergis wordt bij menselijke spierkracht ongeveer 25% van de verbruikte energie omgezet in beweging en gaat de overige 75% verloren als warmte. Bij verbrandingsmotoren wordt ongeveer 35% van de energie uit de brandstof in beweging omgezet en de rest in warmte. Bij een elektromotor wordt ongeveer 90% van de elektrische energie omgezet in beweging en 10% in warmte.

Als je alleen naar deze cijfers kijkt dan is de elektrische fiets tijdens het gebruik dus energie-efficienter en dat kun je dan eventueel ook als minder vervuilend bestempelen. Maar als je naar de hele keten gaat kijken valt het waarschijnlijk anders uit, en dat is waar het aangehaalde artikel van Kris de Decker ook in belangrijke mate over gaat. Voor de levenscyclus van een ouderwetse stalen fiets die 20000 kilometer meegaat komt hij uit op 3,5 gram CO2 uitstoot per kilometer, voor een elektrische fiets die even veel kilometers meegaat op 16 gram CO2 uitstoot per kilometer.

Ook zonder de levenscyclus mee te nemen steekt een elektrische fiets naar mijn idee niet zo geweldig af bij een spierkrachtfiets als je de energie-aanvoerketen bekijkt. Een paar aannames:

• de accu wordt geladen uit het stroomnetwerk, dat voornamelijk draait op de verbranding van fossiele brandstoffen, waarbij 65% energie verloren gaat als warmte
  
• bij het opladen van de accu gaat 10% energie verloren als warmte
  
• bij de afgifte van stroom uit de accu gaat 10% energie verloren als warmte
  
• in de elektromotor gaat 10% energie verloren als warmte.
  

Met deze aannames kom ik op een energie-efficientie van 0,35 * 0,9 * 0,9 * 0,9 = 0,25515  dus ongeveer 25,5%

Als de accu van de fiets rechtstreeks uit zonnepanelen opgeladen wordt dan ziet het er gunstiger uit.

Je zou kunnen tegenwerpen dat je bij de spierkrachtfietser ook een hele energie-aanvoerketen met energieverliezen moet meerekenen voor de extra voeding die deze nodig heeft. Daarbij is het dan wel weer de vraag hoeveel extra voeding deze fietser nodig heeft om dat eindje op eigen spierkracht te fietsen.

Als de spierkrachtfietser het nodig vindt om na elke rit te douchen dan schiet het niet op met de energieefficientie.
Ik doe dat dus zo goed als nooit.

Wat een zinloze aannames en berekeningen.
Ten eerste, ligfietsers zijn zo gering in  getal, dat de ligfiets  in het totale plaatje, geen gewicht heeft, de massa heeft een E-bike, dat zie je nu ook met die Fat Bikes, ik zie het nut er niet van in, maar het wordt verkocht, wat ik hier in Tsjechië zie, ik ben bang dat de ligfietser rechts wordt ingehaald in aantallen.
Weer terug willen naar fietsen zonder motor, is als terug willen naar de ossenkar, dat gaat niet gebeuren.
Een accu van een E-bike kun je makkelijk opladen met een zonnepaneel, de geringe hoeveelheid energie  die nodig is, en het langzame laden met de meeste laders, maakt dat voor iedereen mogelijk, alleen men moet het willen.
Al of niet  met een motor fietsen, maakt voor een mens die niet lui is, voor de gezondheid niets uit, met een motor fiets ik meer kilometers, ben sneller bergop, neem meer bagage mee, als ik met mijn trike nu ook nog de winter door kom, kan ik het hele jaar de auto laten staan.
Mijn trapvermogen, is in de herfst altijd op zijn best,  ook dit dit jaar weer,  bovendien is fietsen niet mijn enige beweging, tuinieren is een andere.
Waar ik me hier ook steeds over verbaas is; dat men niet aan wil nemen dat  een groot deel v d mensheid, zeker in de westerse wereld, geen zin heeft om zich te bewegen, daar kun je van denken wat je wil, daar kan men hier schrijven wat men wil,  maar dat verandert niks aan de werkelijkheid