Vervanging velg

[Martin van Mourik]

Er is een barst verschenen in de velg van mijn achterwiel terwijl ik bezig was de buitenband eraf te halen.



De velg of het hele achterwiel is dus aan vervanging toe. Ik heb even gekeken naar complete achterwielen. Als ik een beetje kwaliteit wil hebben kom ik al snel op prijzen uit die de hele fiets waard is. Ik neig er naar om zelf een nieuwe velg te regelen, en met de oude naaf een nieuw wiel te maken. Vorige herfst ben ik in volle vaart op een stoeprand geklapt, en ik heb toen mijn voorvelg losgehaald, verend met mijn volle gewicht de slag uit de velg gebogen, en daarna het wiel weer in elkaar gevlochten, en gericht en op spanning gebracht. Ik denk dat me dit met het achterwiel ook wel zal lukken.

Hier een ruwe schets van de dwarsdoorsnede van de oude velg. Het betreft een 20 inch wiel met 32 spaken.



Om de spaken te kunnen hergebruiken moet ik een velg vinden met dezelfde hoogte, lijkt me, of komt daar meer bij kijken?

De nippels van de spaken kan ik met maat 15, de kleinste maat op mijn nippelspanner vast- en losdraaien.
Kan iemand mij uitleggen waarom het bij spaaknippels zo is dat de laagste maat het dikst is, en de hoogste maat het smalst?

Ik zie dat er wat bredere velgen verkrijgbaar zijn. Dit lijkt me op het eeste gezicht wel wat: ik rij nu met vrij brede banden (CCU 42-406) en wil niet terug naar smalle. Een iets bredere velg zou daar mooi bij kunnen passen. Voor de afstelling van de hydraulische Magura-velgrem bij het achterwiel zou een velg van een paar millimeter breder ook wel goed uitkomen denk ik. Of zie ik hierbij iets over het hoofd?

[melle z]

Met een beetje geduld is een wiel spaken niet heel moeilijk en het is bovendien leuk werk. Weet je het merk/ type van je huidige velg? Je zou als vervanger een 21 of 23mm velg kunnen gebruiken, dat zou met je remmen geen problemen op moeten leveren lijkt me. Je huidige velg is een holkamervelg, iets anders wil je voor een fiets voor een volwassene eigenlijk niet als je voor een aluminium velg kiest. Wat de hoogte van de velg betreft, google eens op "wheel ERD". De effective rim diameter van je huidige velg kun je zelf eenvoudig opmeten met twee spaken en een schuifmaat, als je een velg van een fatsoenlijk merk koopt moet je de ERD wel online kunnen vinden (hoewel nameten geen kwaad kan, want fabrikanten meten niet allemaal hetzelfde geloof ik).

Spaakdikte wordt uitgedrukt in een draadmaat, net als bijvoorbeeld lasdraad. Er zijn wel meer systemen die 'omgekeerd' rekenen, bijvoorbeeld BA schroefdraad, vraag me niet waarom... Gelukkig zijn metrische spaakmaten aan een opmars bezig, spaak 15 = 1,8mm. Zo te zien heb je rechte spaken, het kan namelijk nog veel ingewikkelder qua maatvoering...

[kuŝbiciklo]

Je huidige velg is een holkamervelg, iets anders wil je voor een fiets voor een volwassene eigenlijk niet als je voor een aluminium velg kiest.

Hoe heet een "niet holkamervelg" ? Ik vind het interessant, want Nazca leverde volgens mij altijd fietsen met X-plorer en Zac2000 velgen, en dat is volgens mij allemaal alu en holle kamer.

Ik heb nog een paar Zac2000 velgen in 559 om onder een Optima Condor te zetten, begrijp ik dat ik beter een andere velg kan kiezen? Heeft u suggesties?

[melle z]

Hoe heet een "niet holkamervelg" ?

Ik noem dat een enkelwandige velg, geen idee wat de officiële benaming is.

Ik heb nog een paar Zac2000 velgen in 559 om onder een Optima Condor te zetten, begrijp ik dat ik beter een andere velg kan kiezen?

Dat zijn holkamervelgen, niks mis mee lijkt mij, hooguit een beetje zwaar:

[Jeroen S]

Zac 2000 velgen zijn niet slecht, ze zijn degelijk en zwaar. Daarmee ook betrouwbaar. Maar misschien zoek je liever iets lichters, maar 26 inch velgen van hoge kwaliteit worden langzaam wel wat lastiger te vinden. Enkelwandig heeft een enkele bodem, waar de holkamer velg dus een holle ruimte heeft. Bij enkelwandige velgen steken de spaakkopjes dus extra diep in de binnenband. Niet zo goed. Bijna alle velgen, behalve de allergoedkoopste zijn dus dubbelwandig ( bij mij zit een wand meestal aan de zijkant). Maar misschien is dat iets technisch.

De Magura's kun je waarschijnlijk zonder al te veel problemen wat breder stellen. Afhankelijk van het type kan dat wel even frummelen worden. Je moet een kunststof bol ringetje iets verschuiven over de ribbelige buitenkant van de remcylinder. Bij V_Brake kom je bij forse afwijkingen van de originele velgbreedte soms in de problemen omdat het zijdelingse verstelbereik daarvan redelijk beperkt is. Zeker als je V brakes hebt met schroefdraad op de armpjes aan de remblokjes. Dan kun je hooguit iets spelen met dikke en dunne ringetjes, ik schat een millimeter of 6 ongeveer.

Kijk met de schuifmaat even naar de huidige buitenmaat , de breedte van je velg. De binnenmaat houdt daarmee over het algemeen redelijk gelijke tred. Je kunt best bredere velg kiezen, maar ik zou wel een beetje in de buurt blijven. Heb je nu een 23 mm velg, dan zal tot 26mm ook nog wel gaan. Dan zit je vermoedelijk wel richting de grens. Er zij allerlei officiele richtlijnen gerelateerd aan de verhouding tussen band en velg, ook de bandendruk speelt daarin mee. Je kunt je voorstellen dat een 22mm racevelg met een 23 mm bandje op 8 bar iets minder te verduren heeft dan een MTB 22mm velg met een 54mm band op 8 bar. ( als er zo'n band zo zijn) Met een 42mm bandje op 6 bar doe je geen heel gekke dingen.

opgelet, koop je Tubeless ready velgen, dan kun je makkelijker overschakelen op tubeless systemen. Met alle voordelen van tubeless, als je dat wil gebruiken. Je krijgt daarmee echter ook het nadeel dat je buitenbandjes gelijk heel erg goed op je velg blijven zitten. Maar dan ook heel erg super goed, zelfs als jij dat niet wil. Soms zodanig dat je over de inzet van nijptang, kabelknipper of haakse slijper gaat nadenken.

Ik heb altijd gedacht dat spaken een gauge maat hadden en dat het een breuk van een inch is. 15 gauge spaken zijn inderdaad dunner dan 14.

Als je helemaal opnieuw gaat spaken, dan zou ik butted spaken nemen. Die veren iets meer in het middendeel en gaan daarom langer mee.

Overigens hebben sommige spaakcalculatie programma's ook een lijstje van ERD's in het systeem zitten. een 26er zac 2000 ga je waarschijnlijk wel vinden, 20 inch is toch wat minder gangbaar.

Het is misschien ook een optie om een paar doorsnee fietsenmakers uit het middensegment langs te gaan om te vragen of ze nog iets hebben staan/hangen. Niet de dure race zaken, niet de E bike verkopers , maar daar tussenin. Zo'n dorpsfietsenmaker die ook wel wat sportief spul heeft staan.

[kuŝbiciklo]

Je moet een kunststof bol ringetje iets verschuiven over de ribbelige buitenkant van de remcylinder

Ik heb begrepen dat ze disposable zijn. Maw. elke keer als je de assembly opnieuw bouwt, dan nieuwe ringetjes gebruiken.

[Jeroen S]

Ik heb die memo niet gehad, en geen negatieve ervaringen met kapotte ringetjes of andere defecten. Aan de kant van de ribbeltjes, dus de binnenkant zit een heel dun richeltje wat uitsteekt en past in het gaatje tussen de ribbeltjes op de cylinder. Dat is ongeveer 1mm plastic, misschien minder.

Ik maak ze altijd heel erg ver los en ga dan pas aan het ringetje klooien. Doe je dat niet lijkt het me niet onwaarschijnlijk dat je dat richeltje kapot maakt.

Maar goed dan blijf ik er daarna ook weer jaren vanaf.

[Theo Mol]

Er is een barst verschenen in de velg van mijn achterwiel

[...]  de hydraulische Magura-velgrem bij het achterwiel [...]

Dat is een combinatie die vaker voorkomt. Magura's remmen goed en bij het achterwiel slijpen ze dan je velg. Daar moet je het maar mee doen.

Mij overkwam het onderweg: velg lek, pang, wiel geblokkeerd. De stoel van de fiets bleek ook omgekeerd te passen en het was maar twee kilometer naar huis.
Ik heb de velg vervangen en dat ging makkelijker en sneller dan ik eerst dacht. Om alle kruispunten van spaken plakte ik een schildersplakbandje, daarna maakte ik de nippels los van de oude velg en vast aan de nieuwe. De meeste hoofdbrekens zijn dan voorbij; spannen en uitlijnen vraagt aandacht maar is niet heel moeilijk. 

Succes met de klus, denk eraan dat het ventielgat niet onder twee kruisende spaken komt want dan heb je nog lang spijt.

[melle z]

Om alle kruispunten van spaken plakte ik een schildersplakbandje, daarna maakte ik de nippels los van de oude velg en vast aan de nieuwe.

Geniaal, dat ik dat nooit bedacht heb!

[Martin van Mourik]

Ik heb bij Tempelman in Dronten een 20 inch ZAC2000 besteld.
Die heeft vrijwel hetzelfde profiel als de velg die er op zat.

Toen ik deze fiets net had, nu ruim drie jaar geleden, waren de stickers met merk en type die op de velgen zaten nog half leesbaar. Inmiddels is er bijna niets van over, ik heb niet onthouden wat er toen te lezen viel.

Ik heb met een paar stukken resthout van verschillende diktes uit zitten proberen welke maximale breedte van de velg mogelijk zou zijn met de afstelling van de remmen. Ik kwam op ongeveer 35 millimeter uit.

Vlechtservice in Utrecht heeft een 20 inch velg van 31,5 breed, de Ryde Andra 40. Hoogte ook 20 millimeter, dus zou met de oude spaken moeten kunnen. Ik heb lopen dubben of ik deze zou nemen. Toen ik nog eens goed keek zag ik erbij staan dat deze velg niet geschikt is voor velgremmen. Duh.

Een 406 velg met binnenbreedte 21 of 23 millimeter heb ik nergens kunnen vinden.

Gisteren ben ik bij de meest praktische en minst op blingblingfietsen gerichte fietsenzaak hier in de buurt, een dorp verderop, langsgeweest en gevraagd of ze toevallig nog een 20 millimeter hoge 20 inch velg hadden liggen. Nee dus, en ze gaven me weinig kans dat ik een dergelijke velg nog ergens zou kunnen vinden.

Die ZAC2000 is dus aan de zware en degelijke kant. Dat is prima, het is voor een zware fiets waar ik niet al te voorzichtig mee omga en waarmee ik af en toe een behoorlijk gewicht aan bagage vervoer.

Zoiets als wat Theo Mol beschrijft om de spaken op hun plek te houden bij de velgwissel had ik al in gedachten. Fijn om te weten dat dit in de praktijk ook echt werkt.

Ik vind die hydraulische remmen van Magura fijn remmen, maar de afstelling vind ik wel een hoop gedoe elke keer. Met het slijten van de remblokken verzet ik die klemringen wel vaker een of twee richels. Om dat netjes te doen haal ik dan ook de boel helemaal los.

[Jeroen S]

Hallo Martin,

Twee velgen met dezelfde hoogte kunnen best een heel andere ERD hebben. Het loont echt de moeite om daar wat meer onderzoek naar te doen. Je loopt anders een erg dikke kans dat het niet gaat passen en helaas kom je daar pas achter als je het meeste werk al gedaan hebt , alle spaken keurig over gezet . Gaat allemaal prima, tot je de boel gaat aanspannen. Helemaal vervelend is het als je alles keurig afgerond hebt, prachtig wieltje, tot je aan de binnenkant ziet dat de spaakjes door de nippels heen in je binnenband gaan zitten prikken.

Als je daar nu even een halfuurtje in stopt, scheelt je dat een gigantische bult frustratie mocht je in het zicht van de finish naar 2-3 uur proberen toch vastlopen.

Die van de zac 2000 is 379,73mm https://www.weinmanntek.com/product/8/15 van de oude velg kan ik niet zoeken, want ik weet niet welke dat is.

Die methode van spaken hergebruiken en vastplakken werkt alleen als de ERD van oud en nieuw niet meer dan 1-2 millimeter schelen.

[LigfietsWilsum]

Ik heb bij Tempelman in Dronten een 20 inch ZAC2000 besteld.


Zoiets als wat Theo Mol beschrijft om de spaken op hun plek te houden bij de velgwissel had ik al in gedachten. Fijn om te weten dat dit in de praktijk ook echt werkt.

Ook met deze methode geldt:
Let goed op hoe je bij het ventiel uit komt. Bij een goedgespaakt wiel heb je heel veel ruimte voor de pompnippel, dus markeer die plek ook tov de spaken!

[melle z]

Helemaal vervelend is het als je alles keurig afgerond hebt, prachtig wieltje, tot je aan de binnenkant ziet dat de spaakjes door de nippels heen in je binnenband gaan zitten prikken.

Dit is mij overkomen bij het eerste wiel dat ik een jaar of 25 geleden bouwde (van enkel tweedehands onderdelen). Ik heb de uitstekende spaken maar met de powerfile afgeslepen in plaats van opnieuw te beginnen. Hoewel deze methode geen schoonheidprijs verdient en ik tegenwoordig weet hoe dit te voorkomen doet het wiel nog steeds dienst in mijn huidige fixie. Helaas heb ik destijds een velg zonder remvlak gebruikt omdat ik een achterrem op fixed fietsen onzin vond. Ik wil inmiddels wel graag een achterrem, dus binnenkort maar eens een nieuw wiel spaken.

[Martin van Mourik]

Met een naaf met 32 spaakgaten had ik vrij weinig om uit te kiezen op het gebied van 20 inch velgen. Ik heb weinig aanbod kunnen vinden, alleen bij vlechtservice, hollandbikeshop, giga-bikes en Tempelman. De Duitse dozenschuivers waar ik wel eens banden besteld heb bieden helemaal geen 20 inch velgen aan.

De profielschets van de ZAC2000 die ik bij Tempelman kon bestellen lijkt het meest op de velg die ik had, en leek me de grootste kans geven dat de oude spaken zouden passen. Bij de andere velgen die ik kon vinden was het profiel zo anders dat de noodzaak van spaken vervangen gegarandeerd leek.

We gaan het zien, morgen wordt de velg als het goed is bezorgd. Mocht ik toch ook de spaken moeten vervangen dan haal/bestel ik die bij mijn favoriete fietsenmaker hier in de buurt, en ben ik nog twee tientjes meer kwijt aan deze operatie, dat is uiteindelijk ook geen ramp.

[Martin van Mourik]

Sinds afgelopen donderdag rij ik weer rond op mijn ligger. Ik heb drie weken lang rechtop gefietst, of eigenlijk over het stuur heen gebogen, en ben blij dat ik nu weer in een normale houding kan fietsen, zonder het lijf als remparachute. Het was in een periode met vaak kans op ijzel, voor een deel van de ritten zou ik vermoedelijk toch mijn ligger omgewisseld hebben voor een rechtopfiets vanwege de kans om onderuit te gaan bij onverwachte gladheid. Vorige winter ben ik op die manier twee keer stevig onderuit gegaan.

De door Tempelman geleverde 20 inch Weinmann ZAC2000 velg paste netjes op de oude spaken. Bij het verwisselen dacht ik eerst dat het wel zou gaan met geknoopte touwen om de spaken op hun plek te houden, maar dat viel tegen, toen heb ik alsnog schildersplakband gebruikt. Het was de eerste keer dat ik het opspannen van de spaken deed bij een achtervelg, waarbij de velg dus niet in het midden van de naaf staat, en dat vond ik wel wat lastiger. Ik ben een keer opnieuw begonnen nadat het wiel mooi recht en rond was, maar toch net een millimeter uit het midden bleek te staan. Een ervaren wielbouwer zou het waarschijnlijk in een half uurtje gedaan hebben, ik ben er heel wat uurtjes mee bezig geweest, met een doorlooptijd van twee weken. Ik ben vaak opgehouden om er later nog eens fris naar te kunnen kijken.

Ik verwacht niet vaak wielen te gaan bouwen en heb het zonder zo'n speciale wielrichter gedaan. Ik heb de remmen zonder de remblokken erin zo symmetrisch mogelijk afgesteld en die gebruikt als richthulpmiddel. Dat was ook nog lastig omdat de nokken waar de remmen op zitten niet mooi symmetrisch zijn, de ene staat ruim 2 millimeter verder naar achter dan de andere. Ik heb het wiel van acht plakkers met nummers voorzien en steeds een houten blok langs de velg gehouden bij het roteren van de velg om voor elke aanspanronde te bekijken waar eivorm of slag optraden, en daarvan dan steeds aantekeningen gemaakt op een klein wit bord. Het uiteindelijke resultaat is niet helemaal perfect, er zit nog ongeveer een tiende van een millimeter slag en eivorm in. Maar met de oude velg zat er een grotere slag in, dat een keer bijwerken was een klus die ik lange tijd voor me uit liep te schuiven.

Ik heb het ventielgat uitgeboord naar 8 millimeter voor Nederlandse ventielen. Dat sluit beter aan bij het voorwiel, bij de fietspompen die ik gebruik, en bij mijn andere fietsen. Als velglint heb ik een smal rolletje elektrische isolatieband gebruikt dat ik nog had liggen. Dat is nogal dun spul in vergelijking met de meeste velglinten, eens zien of dat bevalt.

[LigfietsWilsum]

Keurig! En het ventiel heeft mooi de ruimte.

[Josligfiets]

Netjes gedaan, zeker als het je het niet dagelijks doet.

[Victor]

Cool dat je dit zelf gefikst hebt!
Ik heb ook een fiets gehad met 20 inch wielen en magura's (Nazca Fiero), en had ook erg veel last van slijtende velgen in het regenseizoen: geen gelukkige combinatie.

[baron062]

Helemaal mooi!

Als er iemand anders naar nette 20" velgen zoekt: Ginkgo in Duitsland heeft een mooi assortiment: https://shop.ginkgo-veloteile.de/en/Whee...92af3cgttr

[Martin van Mourik]

Bedankt voor de tip, Ginkgo had ik niet in beeld, ze hebben inderdaad veel keus, met name ook voor wie het lichtere spul zoekt, of voor tubeless.

[Martin van Mourik]

Een week geleden verscheen er een barst in de velg van mijn voorwiel bij een ronde om het Markermeer. Het is net zo'n barst als bij het achterwiel in november vorig jaar.

Mijn eerste gedachte was om nog een Weinmann ZAC2000 velg te halen bij Tempelman, maar de 20 duim versie staat niet meer in hun webwinkel. Wat zoeken naar eventuele andere aanbieders leverde ook niets op.

Als je nu naar weinmanntek.com gaat dan krijg je een half affe website van "Weinmann Metal Products ( Huizhou ) Co., Ltd", gevestigd in Huizhou City Guang Dong Province, China. Het lijkt me dat deze merknaam is opgekocht door een Chinese investeerder, en dat deze velgen daardoor voorlopig niet of misschien wel nooit meer leverbaar zijn.

Met wat verder zoeken kwam ik uit bij vlechtservice.nl, daar heb ik een velg met een redelijk vergelijkbaar profiel gevonden, de Rigida X-pace van Ryde. Vlechtservice.nl zit in Utrecht Overvecht op het industrieterrein achter de autoboulevard (Franciscusdreef), dus op een makkelijke fietsafstand voor mij. Ik ben er met gebarsten voorvelg en al naar toe gefietst om mijn bestelling op te halen.

Ik heb het overzetten van de oude naaf en spaken naar de nieuwe velg op vergelijkbare wijze als vorige keer gedaan, zonder speciale hulpmiddelen zoals zo'n richtstandaard voor wielbouw, in plaats daarvan heb ik de voorvork van mijn fiets gebruikt. Ik heb dit keer een stuk karton op de vork geplakt en dan met een winkelhaak van beide kanten metend het midden gemarkeerd, en daarna twee lijnen op 12 millimeter afstand. En ik heb terwijl ik bezig was nog een paar keer van beide kanten met de schuifmaat gecontroleerd of de velg nog goed in het midden stond. Ik heb de hele operatie deze keer met een doorlooptijd van ongeveer drie dagen uitgevoerd, met veel onderbrekingen en pauzes tussendoor. Dat is al een stuk vlotter dan de vorige keer afgelopen winter. Ik heb het maar een paar dagen zonder ligfiets hoeven stellen.

De nieuwe velg is een of twee millimeter minder hoog dan de vorige. Bij de spaaknippels komt er nu net een halve millimeter schroefdraad te voorschijn, dit lijkt me geen probleem.
Mijn opnieuw opgebouwde voorwiel heeft ongeveer een kwart millimeter slag en eivorm, beter dan dat lukte me niet met de primitieve middelen en de weinige ervaring die ik heb, en de tijd die ik er voor over had.
Het wiel rolt prima, het leek vandaag net of ik er een klein piefje harder mee kon fietsen, maar dat zal wel autosuggestie zijn, blij dat ik weer kan ligfietsen.

Het remvlak van de velg is ongeveer een millimeter smaller dan bij de Weinmann ZAC2000 velg achter. Dat is een beetje aan de krappe kant, bij het afstellen van de rem luistert het nu nog nauwer.

Bij mijn achterwiel had ik elektrische isolatieplakband gebruikt als velglint. Tot nu toe werkt dit prima, dus bij het voorwiel heb ik dit nu ook toegepast.

[Bob Hagendijk]

Respect hoor, wielen maken is toch een kunst op zich.

[martinus]

Mooi werk!
En geeft moed om het ook zelf te doen.

[Niels van der Wal]

Er is een barst verschenen in de velg van mijn achterwiel

[...]  de hydraulische Magura-velgrem bij het achterwiel [...]

Ik snap niet hoe een rem je velg verslijt, zeker niet als dit voor niet en achter wel gebeurd.
Wat ik wel snap is dat de velg slijt als er zand tussen de remblok en de velg komt. Het is dan een soort schuurpapier.
Om geen velgbreuk te hebben poets ik mijn velgen na iedere natte tocht schoon met een stukje oud laken of een versleten vaatdoek. 
Werkt! Nooit meer een velgbreuk gehad.
(En na lekkage heb ik mijn hydrolysche rem vervangen door een kabel. Remt ook goed, gaat niet lek en is makkelijk te vervangen.)


Niels, gemak dient de mens, van der Wal

[Victor]

Het is niet alleen zand, maar vooral ook aluminiumoxide dat je velgen doet slijten. Ontstaat vanzelf bij natheid. Je velgen schoonmaken na een regenrit scheelt wel heel veel, ik doe het ook :-)

[Martin van Mourik]

Ik snap niet hoe een rem je velg verslijt, zeker niet als dit voor niet en achter wel gebeurd.

Het is nu dus juist zo dat beide velgen kort na elkaar een zelfde soort barst hebben gekregen, het achterwiel afgelopen winter, het voorwiel net anderhalve week geleden. De fiets is ongeveer 25 jaar oud, het zouden zomaar de originele velgen kunnen zijn. Die hebben dan toch best een behoorlijke tijd dienst gedaan.

Opvallend vind ik dat het achterwiel het het eerste heeft begeven, terwijl ik het meeste met de voorrem doe. Het achterwiel wordt echter zwaarder belast, er rust een groter deel van het gewicht op, ik denk dat dat ook een rol speelt.

Om geen velgbreuk te hebben poets ik mijn velgen na iedere natte tocht schoon met een stukje oud laken of een versleten vaatdoek.

Tot nu toe poets ik na ritten in regenachtig weer altijd de troep die zich op de wielen en rond de remblokken verzameld heeft weg met een borstel of rager. De velg schoon maken met een oude doek vind ik wel een aardige tip, eens kijken of dat bevalt.