Waardering:
  • 0 stemmen - gemiddelde waardering is 0
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Fotografie
#27
Volgens mij heb ik die 550D + 18-55 IS kitlens ook weleens uitgeprobeerd. Mijn werkgever had diverse BODY's & OBJECTIEVEN.  Tongue

Net nog wat gespeeld met een statief, zaklampje, macro objectief en een body op Bulb. Misschien moet ik maar eens de afstand bediening zoeken en stand om de spiegel eerder op te klappen enzo. De belichting zat wel OK, maar jammer genoeg wat trillingen.
Geduld en respect voor de medemens is een schone zaak.
Antwoord }
Bedankt door: 365cycle , Willeke_IGKT
#28
(03-Feb-2024, 11:45 PM)Hardloper schreef: Mijn werkgever had diverse BODY's & OBJECTIEVEN.  Tongue
Dat is dan wel weer een leuke. Als hij diverse objectieven had, had hij ook diverse lenzen Wink
In words of others,
Wisdom blooms, forums unite,
Quoted love takes flight.
Antwoord }
Bedankt door:
#29
24-105L IS F4, 100-400 L IS F4.5 -5,6, 24L TS-E F3.5 Mark II, 28mm 1.8, 500mm L F4 IS, 50mm F2.5 zonder life size converter. Dit waren de interessantere lenzen samen met de interessantere body's: 5D Mark II, 6D, 60D.
En dan het categorie 10-22 / 18-55 / 55-250 met een 550D/600D ....
Geduld en respect voor de medemens is een schone zaak.
Antwoord }
Bedankt door: Willeke_IGKT
#30
(03-Feb-2024, 11:47 PM)365cycle schreef:
(03-Feb-2024, 11:45 PM)Hardloper schreef: Mijn werkgever had diverse BODY's & OBJECTIEVEN.  Tongue
Dat is dan wel weer een leuke. Als hij diverse objectieven had, had hij ook diverse lenzen Wink

Je kan toch bodies kopen zonder lens?
Ik ben een tijdje op pad geweest met 2 bodies en 1 lens. In de ene body zat een zwart/wit-film en in de de andere een kleurenfilm.
De lens wisselde ik dan om van het ene naar het andere toestel.
Groet,

Marco

(03-Feb-2024, 11:27 PM)365cycle schreef:
(02-Feb-2024, 08:47 PM)Hardloper schreef: Bij analoge fotografie hoef je niet bang te zijn voor minder scherpte door klein diafragma. Mits je geen bewegingsonscherpte hebt.

Niet? Met de juiste film en het juiste ontwikkelproces kan je tot het equivalent van een resolutie van 175 megapixel komen (dan wel Mamiya 6x7).



Dat het moeilijker is om met film echt reagscherp te schieten betekent niet dat analoge fotografie op zich de beperking is.



(03-Feb-2024, 10:03 PM)Roepers schreef: Het is een Helios 44 -2/58



Uit de Sovjet-Unie.

Dat is precies het objectief dat ik hierboven aanhaalde. Het ontwerp is eigenlijk een lichte doorontwikkeling van de Carl Zeiss Jena Biotar.



Mits je een goed exemplaar hebt is het echt een prachtding, zeer capabel en niet kapot te krijgen. Ik heb er één voor M39 en die is onwijs scherp, ook die schiet ik zonder zorgen wijd open. Enige om rekening mee te houden is dat ie links iets eerder scherp is dan rechts (het focusvlak ligt iets schuin), maar da's een kwestie van goed kijken. De bokeh is onhandig en karaktervol, echt prachtig om mee te schieten. Heb er met name hele bijzondere stukjes video mee gemaakt Big Grin

(03-Feb-2024, 10:03 PM)Roepers schreef: Diafragmabladen: 8x

Hee dat is wel gek. De mijne heeft echt 13 diafragmabladen. Wist niet dat er meerdere uitvoeringen waren (op dat gebied).


Je hebt nog steeds grootformaat camera's, weet je wel, op een statief, met een balglens en een glasplaat waarop je het beeld alleen kan zien als je die onder een doek bekijkt. Je kan beelden die je daarmee neemt eindeloos vergroten.

In Harlingen heb je soms grote foto's van een eeuw geleden op gebouwen. Je kan ziet daar een situatie hoe het vroeger was.
[Afbeelding: De-Roode-Ploeg.jpg].
De foto op deze winkel is heeft allerlei pixels. Hij is sterk uitvergroot. Blijkbaar ingescand van een ansichtkaart of zoiets. Het glasnegatief dat vermoedelijk verloren is gegaan had zo ontzettend veel details laten zien.

De Helios is een pracht lens. Zo scherp. Ik zou het alleen geen doorontwikkeling noemen, meer een Sovjetversie. want die Sovjets, die leken soms maar wat te doen. Bij mijn Zenit ben ik er al tegen aan gelopen dat er allerlei vreemde variaties en ook een productiefout tegengekomen. Gebaseerd op Leica, maar absoluut niet de kwaliteit.

Groeten,

Marco
Antwoord }
Bedankt door: Hardloper , Willeke_IGKT , 365cycle
#31
(04-Feb-2024, 09:10 AM)Roepers schreef: Je kan toch bodies kopen zonder lens?
Zeker, en als je een lensdop en een boormachine hebt en een héél klein boortje kan je er ook nog foto's mee maken. Maar dan wel met een hele lange sluitertijd Big Grin 

(04-Feb-2024, 09:10 AM)Roepers schreef: Ik ben een tijdje op pad geweest met 2 bodies en 1 lens. In de ene body zat een zwart/wit-film en in de de andere een kleurenfilm.
De lens wisselde ik dan om van het ene naar het andere toestel.
Bekijk dat ding wat je wisselde nog eens goed. De kans is groot dat het meerdere lenzen zijn, maar als ik je verhaal goed begrijp zaten ze in één objectief Wink 

(04-Feb-2024, 09:10 AM)Roepers schreef: Je hebt nog steeds grootformaat camera's, weet je wel, op een statief, met een balglens en een glasplaat waarop je het beeld alleen kan zien als je die onder een doek bekijkt. Je kan beelden die je daarmee neemt eindeloos vergroten.
Ik weet niet zeker of die ook meegenomen zijn in de analyse naar theoretische resolutie van een analoge foto, zou kunnen dat de resolutie daar nog veel hoger ligt.
Je bedoelt "natte plaat fotografie", toch?

(04-Feb-2024, 09:10 AM)Roepers schreef: De Helios is een pracht lens. Zo scherp. Ik zou het alleen geen doorontwikkeling noemen, meer een Sovjetversie. want die Sovjets, die leken soms maar wat te doen. Bij mijn Zenit ben ik er al tegen aan gelopen dat er allerlei vreemde variaties en ook een productiefout tegengekomen. Gebaseerd op Leica, maar absoluut niet de kwaliteit.
Die is een klein beetje tegen het zere been. Dat QC wat te wensen overliet in de Sovjet-fabrieken staat overigens buiten kijf, dat ze veiligheid en betrouwbaarheid wat anders benaderen dan wij hier (let op: openlijk) doen ook. Er wordt vaak echter ook erg snel denigrerend gedaan over het schaamteloze kopieergedrag van de Sovjets (denigrerend of negatief zijn over Russen is tegenwoordig daarnaast ook heel hip), maar - ontopic woordspeling - zo zwart/wit ligt het allemaal zeker niet. Ik heb de Carl Zeiss zelf óók gehad, en voor een behoorlijk bedrag verkocht. De Zeiss zat bij een oude body die ik kocht, samen met een Voigtländer 125mm 2.5 en als je die ooit tegenkomt kan ik je één ding adviseren: KOPEN! Grappig genoeg was de Zeiss echt een minder objectief dan de 3 van de 4 Heliossen die ik gehad heb (de vierde had echt een probleem, heb ik daarom voor weinig doorverkocht aan een camerasleutelaar), en ook in het filmpje boven worden een paar van de grote voordelen van de Helios aangehaald Smile 

Verder zijn er best veel ontwerpen ook gewoon met toestemming gekopieerd, grappig genoeg ook nog eens in beide richtingen.
Die Sovjets waren echt niet gek  Wink
In words of others,
Wisdom blooms, forums unite,
Quoted love takes flight.
Antwoord }
Bedankt door: Willeke_IGKT , Roepers
#32
Ook kwa vattingen is er kopieergedrag gebeurd. Neem een Sigma SA mount. Kwa vorm is dit een Pentax mount, maar kwa communicatie is het een oudere EF protocol. En over Pentax gesproken, er zijn Pentax objectieven die ook als Tokina objectieven uitkomen. Wat betreft de samenstelling van het lenzen stelsel / objectief ontwerp. En volgens mij is er zelfs een Carl Zeiss reeks met een Canon protocol. Ik las iets van een vatting conversie voor die Carl zeiss lenzen waaronder 85 mm F1.2 die op een Canon wordt herkend als 86mm F1.2. Dit zonder een vertaal chipje er tussen te zetten.

Ik vraag me trouwens ook af hoe het zit met bepaalde niet merk flitsers, dit zijn clone en zelfs de camera specifieke multi flitser protocol spreken ze. Zodat ze meerdere flitsers tegelijk op een bepaalde manier kunnen laten afgaan. Maar camera fabrikanten doen er niks tegen. Hebben ze hier geheim een procentje van? Ik denk dan trouwens aan Yongnuo.
Geduld en respect voor de medemens is een schone zaak.
Antwoord }
Bedankt door: Willeke_IGKT
#33
(04-Feb-2024, 06:19 PM)365cycle schreef:
(04-Feb-2024, 09:10 AM)Roepers schreef: Je hebt nog steeds grootformaat camera's, weet je wel, op een statief, met een balglens en een glasplaat waarop je het beeld alleen kan zien als je die onder een doek bekijkt. Je kan beelden die je daarmee neemt eindeloos vergroten.
Ik weet niet zeker of die ook meegenomen zijn in de analyse naar theoretische resolutie van een analoge foto, zou kunnen dat de resolutie daar nog veel hoger ligt.
Je bedoelt "natte plaat fotografie", toch?
Ik dacht eerlijk gezegd aan zoiets:


Het is een M.P.P. grootformaat camera uit de jaren 50, met negatieven.

Je hebt wel gelijk als je je afvraagt of de glasnegatieven een zelfde hoeveel details bieden.

Groet,

Marco
Antwoord }
Bedankt door: Willeke_IGKT , 365cycle
#34
Glasnegatieven zijn idd haarscherp: zie dit artikel  van het museum Kennemerland. Ze doen kennelijk niet onder voor het huidige grootformaat filmfotografie.

Groet,

Marco
Antwoord }
Bedankt door: 365cycle , Willeke_IGKT
#35
Vandaag staat er op de voorpagina van commons.wikimedia.org deze scan  van een glasnegatief uit 1909:
[Afbeelding: 512px-Magna_Lykseth_in_Tristan_och_Isold..._GL164.jpg]
Magna Lykseth in Tristan och Isolde at Kungliga Operan 1909 - SMV - GL164
See file page for creator info.

Als je het origineel download moet je eens zien wat voor scherpte je hebt. Ook lijkt de scherptediepte wat beperkt te zijn.
Vraag mij af of er ligfietsers zijn die ligfietsen combineren met grootformaatfotografie. Ik heb besloten dat 35 mm voor mij genoeg is.

Groet,

Marco
Antwoord }
Bedankt door: Willeke_IGKT , Hardloper , 365cycle
#36
De nuances zijn veel mooier dan bij een digitale opname. Maar ja, ik vind digitaal fotograferen wel bar makkelijk en goedkoop.

Mijn eerste fototoestel was overigens de Zenit 3m 35mm en de Lubitel 2 4x4. Maar ja, veel inspanning om de boel goed scherp te krijgen, was toch wel vereist.
Ik werkte vooral met Ilford zwart/wit film tot din400.
Groet,

Tom
Antwoord }
Bedankt door: Roepers , Willeke_IGKT , Hardloper , 365cycle
#37
(06-Feb-2024, 03:37 PM)Roepers schreef: Vraag mij af of er ligfietsers zijn die ligfietsen combineren met grootformaatfotografie. Ik heb besloten dat 35 mm voor mij genoeg is.

Ik denk dat er maar relatief weinig groot formaat fotografen zal rondlopen. Zoals je wellicht zelf wel zal weten, is het best wel prijzige om op grootformaat te werken. Zelfs (digitaal) 35mm is niet voor iedereen weggelegd. Ik heb ooit een portret gekregen die van mij is geschoten met een digitale Hasselblad van 50 megapixels. Dat was ook wel leuk om te bekijken op 100%.  Tongue
Geduld en respect voor de medemens is een schone zaak.
Antwoord }
Bedankt door: Willeke_IGKT , 365cycle
#38
(06-Feb-2024, 03:37 PM)Roepers schreef: Als je het origineel download moet je eens zien wat voor scherpte je hebt. Ook lijkt de scherptediepte wat beperkt te zijn.
Fraaie plaat, maar denk dat objectief (centrering?) en scherpstelling hier de beperkende factoren waren. Volgens mij zat er zelfs in die setup nog wel meer setup... maar dan wel met de huidige scherpstellingstools Big Grin

(06-Feb-2024, 03:37 PM)Roepers schreef: Vraag mij af of er ligfietsers zijn die ligfietsen combineren met grootformaatfotografie. Ik heb besloten dat 35 mm voor mij genoeg is.
Als je in die niche een forum begint blijft het heel klein denk ik

(06-Feb-2024, 05:29 PM)Tom Fekkes schreef: De nuances zijn veel mooier dan bij een digitale opname. Maar ja, ik vind digitaal fotograferen wel bar makkelijk en goedkoop.
Ligt dat echt aan de fototechniek? Ik geloof daar nooit zo in. Voelt een beetje als mensen die zeggen dat vinyl beter klinkt dan digitaal, en die dat dan ook zeggen over muziek die ik zelf digitaal geproduceerd heb en die daarna op vinyl geperst is Big Grin Als de beperkingen van de oude techniek je bevallen zijn die ook met nieuwe techniek te realiseren Wink
Ook op het gebied van resolutie denk ik dat digitale fotografie zeker wel mee kan met alle analoge fotografie. Alleen moet je dan wel appels met appels vergelijken. Middenformaat digitaal tegen grootformaat analoog wordt al pittig. Geen beste foto, maar kijk bijvoorbeeld hier even naar de wimpers van de meneer op de foto Wink

(06-Feb-2024, 05:29 PM)Tom Fekkes schreef: Mijn eerste fototoestel was overigens de Zenit 3m 35mm en de Lubitel 2 4x4. Maar ja, veel inspanning om de boel goed scherp te krijgen, was toch wel vereist.
Ik werkte vooral met Ilford zwart/wit film tot din400.
Ken de Zenit 3m niet goed, maar met de Canon AE-1 had ik op een gegeven moment wel een redelijke hit/miss ratio, zelfs met lange snelle objectieven. 

(06-Feb-2024, 08:49 PM)Hardloper schreef: Ik denk dat er maar relatief weinig groot formaat fotografen zal rondlopen. Zoals je wellicht zelf wel zal weten, is het best wel prijzige om op grootformaat te werken. Zelfs (digitaal) 35mm is niet voor iedereen weggelegd. Ik heb ooit een portret gekregen die van mij is geschoten met een digitale Hasselblad van 50 megapixels. Dat was ook wel leuk om te bekijken op 100%.  Tongue
En dan vind ik Hasselblad eigenlijk niet eens het neusje van de zalm qua middenformaat  Blush Ben meer gecharmeerd van Phase One, of (prijstechnisch) Fuji.
In words of others,
Wisdom blooms, forums unite,
Quoted love takes flight.
Antwoord }
Bedankt door: Roepers , Willeke_IGKT , Hardloper
#39
Wat betreft zwart/wit fotografie afdrukken denk ik dat je moeilijk Bariet papier kan evenaren op een digitale manier.
Geduld en respect voor de medemens is een schone zaak.
Antwoord }
Bedankt door:
#40
(07-Feb-2024, 12:14 PM)Hardloper schreef: Wat betreft zwart/wit fotografie afdrukken denk ik dat je moeilijk Bariet papier kan evenaren op een digitale manier.
Barietpapier is het medium, niet hetgene waarmee de opname gemaakt wordt.
Het is geen enkel probleem om een digitale foto op barietpapier af te laten drukken.

In mijn beleving is het vergelijkbaar met vinyl: het medium vermindert de resolutie, de digitale bron is van hogere kwaliteit dan de analoge bron.
In words of others,
Wisdom blooms, forums unite,
Quoted love takes flight.
Antwoord }
Bedankt door: Willeke_IGKT , Hardloper
#41
Zuiver theoretische heb je gelijk, maar in de praktijk heb ik foto's gezien waarvan ik dacht: Als die analoog waren genomen waren ze beter geweest. Wat er allemaal niet fotoś tegenwoordig gebeurt voordat ze  op fotopapier worden afgedrukt. Door apps heengehaald, gecomprimeerd, via whatsapp verzonden, enz enz. De moderne gebruiker heeft vaak geen idee wat hij doet. 

Maar ook ook vaardige gebruikers bewerken hun foto's dusdanig om maar likes te krijgen dat ik mij wel eens afbraag of hier de krachtige middelen hun doel niet voorbijschieten.

In de muziek speeltook iets dergelijks. Er is veel discussie of de huidige manier waarop producers de muziek bewerken  de muziek wel mooier maakt? Wordt het menselijke er niet teveel uitgehaald? Die moderne muziekproducties kunnen natuurlijk op vinyl worden gezet, maar toch heeft het iets te zeggen. 

Bij zowel beeld en geluid speelt ook nog dat een fysieke drager een meerwaarde kan hebben. Denk ook eens aan de LP-hoezen. Die inderdaaad een toegevoegd waarde hadden.

Overigens geniet ik van het analoge proces om foto's te maken. Dat is voor mij de reden om analoog bezig te zijn met foto's
Groet,

Marco
Antwoord }
Bedankt door: Hardloper , Willeke_IGKT , 365cycle
#42
Dit is ook wel interessant:
https://www.openculture.com/2017/08/long...y-too.html
De Sovjet Unie was al bezig met foto's manipuleren voordat er Adobe Photoshop / Gimp / Corel Draw etc was
Geduld en respect voor de medemens is een schone zaak.
Antwoord }
Bedankt door: Willeke_IGKT
#43
(07-Feb-2024, 07:01 PM)Roepers schreef: Zuiver theoretische heb je gelijk, maar in de praktijk heb ik foto's gezien waarvan ik dacht: Als die analoog waren genomen waren ze beter geweest. Wat er allemaal niet fotoś tegenwoordig gebeurt voordat ze  op fotopapier worden afgedrukt. Door apps heengehaald, gecomprimeerd, via whatsapp verzonden, enz enz. De moderne gebruiker heeft vaak geen idee wat hij doet.
Houd er wel rekening mee dat een berg van die foto's überhaupt niet genomen was als het analoog had moeten gebeuren. Ik kan best een hoop met beeld, en ga daarmee soms bewust tot of zelfs over het randje met bewerkingen, maar het is een bewuste keuze. Deze kennis vergaren heeft behoorlijk wat tijd gekost, en daardoor kan ik het gemak van fotograferen met m'n telefoon niet alleen weer waarderen, maar zie ik ook in hoeveel meer leuke beelden er zijn doordat iedereen dat nu kan.

(07-Feb-2024, 07:01 PM)Roepers schreef: Maar ook ook vaardige gebruikers bewerken hun foto's dusdanig om maar likes te krijgen dat ik mij wel eens afbraag of hier de krachtige middelen hun doel niet voorbijschieten.
Dat zijn artistieke keuzes van die vaardige gebruikers. Eigenlijk zeg je: "ik zou willen dat zij die keuze niet hadden kunnen maken", waar "smaken verschillen" misschien meer op zijn plek is. Ik herken het hoor, maar ben er de afgelopen tijd wel anders over gaan denken.

(07-Feb-2024, 07:01 PM)Roepers schreef: In de muziek speeltook iets dergelijks. Er is veel discussie of de huidige manier waarop producers de muziek bewerken  de muziek wel mooier maakt? Wordt het menselijke er niet teveel uitgehaald? Die moderne muziekproducties kunnen natuurlijk op vinyl worden gezet, maar toch heeft het iets te zeggen.
Autotune. Er zijn weinig dingen die ik zo haat als autotune. Het laat mensen zingen die het eigenlijk niet kunnen, en brengt daardoor geluid de wereld in dat er anders niet was geweest, maar ik vind het zelden mooi. Een goed voorbeeld is T-Pain, ik dacht vroeger echt dat hij niet kon zingen. Tot dit optreden voorbij kwam (er komt wat pittig taalgebruik voorbij en de onderwerpen zijn ook niet altijd kid- of workproof, gij zijt gewaarschuwd):



Hij is misschien wel dé persoon die autotune populair heeft gemaakt, en er bekend mee is geworden. Het was dus een stijlkeuze. Heel jammer als je het mij vraagt, maarja... anders had ik hem helemaal niet gekend. En smaken verschillen Wink 

(07-Feb-2024, 07:01 PM)Roepers schreef: Bij zowel beeld en geluid speelt ook nog dat een fysieke drager een meerwaarde kan hebben. Denk ook eens aan de LP-hoezen. Die inderdaaad een toegevoegd waarde hadden.
Ik vind fraaie hoezen en andere vormen van creativiteit om het vinyl ook tof. Heb dus ook nog best wel wat vinyl en ben nooit helemaal gestopt met kopen, en heb best wel wat rariteiten liggen, zoals bijvoorbeeld een maxi single waarop de naald ineens 2cm opschuift terwijl er precies op dat stuk in de muziek het woord "Accelerate" herhaald wordt. Aan de andere kant: 
  • Vinyl en de distributie daarvan heeft ook een bepaalde milieu-impact, en die is groter dan wanneer ik dezelfde muziek hier lokaal vanaf m'n SSD afspeel. Hoe het zit met het vergelijk Spotify <-> vinyl durf ik niet te zeggen, daar zal denk ik ergens een omslagpunt inzitten, maar ook daar denk ik dat het behoorlijk ver weg ligt. 
  • De fysieke drager is eigenlijk niet datgene wat de meerwaarde heeft. Als je die namelijk ontleedt, dan heb je vinyl (waar de muziek op staat), en papier (wat de extra kunst bevat). In het beste geval worden er daadwerkelijk creatieve acties met het vinyl zelf uitgehaald, maar kleur/patronen/picture discs kan je hier - hoe bijzonder ook - eigenlijk niet toe rekenen. Dit feit biedt ruimte om out of the box te gaan. Froyo Ma heeft dit bijvoorbeeld op een leuke, unieke manier opgelost, door tekeningen die bij het artwork dat bij de release hoort in zelfgemaakte lijstjes te stoppen en het mogelijk te maken om die te kopen. 
In words of others,
Wisdom blooms, forums unite,
Quoted love takes flight.
Antwoord }
Bedankt door: Willeke_IGKT , Hardloper


Ga naar locatie:


Gebruikers die dit topic lezen: 3 gast(en)
Welkom
Je moet jezelf aanmelden voor je een bericht kunt plaatsen.

Gebruikersnaam:


Wachtwoord:





Nieuwe berichten
XL Hotspot in 3d-print
Ik heb opgezocht @Ar...twilwel — 12:47 AM
Fietsreis Duinkerken - Straatsburg - Ei...
Op de vierde dag sto...Martin van Mourik — 12:21 AM
Stuurbuis M5 blueglide
Hey Ellert en Bram...Boyd Maduro — 12:01 AM
XL Hotspot in 3d-print
Nee, ik ga ḿ nie...Arend-Jan — 11:53 PM
XL Hotspot in 3d-print
Uhm, is die bulk d...twilwel — 11:08 PM
Spel M5 Carbon High racer
Welkom bendijkema, ...Willeke_IGKT — 10:37 PM
Vandaag ben ik niet blij omdat.....
En neem even een (ko...Willeke_IGKT — 10:33 PM
Spel M5 Carbon High racer
bendijkema — 10:10 PM
OBT 2024 Rotterdam
Bovenstaande brou...Martin van Mourik — 10:03 PM
XL Hotspot in 3d-print
De Bulk is standaard...Jeroen S — 10:01 PM
Vandaag ben ik niet blij omdat.....
Die is vast nog wel ...Jeroen S — 09:55 PM
XL Hotspot in 3d-print
Uhm, is die bulk dan...blokdoorn — 09:54 PM
Vandaag ben ik niet blij omdat.....
..omdat het niet a...ZoefZoef — 09:36 PM
Vandaag ben ik niet blij omdat.....
..omdat het niet a...Hardloper — 09:04 PM
Vandaag ben ik niet blij omdat.....
..omdat het niet all...ZoefZoef — 08:57 PM
De Remcoreflex
Ja, als het vlak b...LigZeeuw — 08:04 PM
De Remcoreflex
Dat probeer ik maa...365cycle — 04:46 PM