Vandaag ben ik blij omdat.....

[melle z]

Daarmee zeg je eigenlijk dat omdat sport niet ook onze veel te egoïstische maatschappij repareert, het geen grote gezondheidsproblemen oplost.

Nee, dat zei ik niet, ik zei dat sport (alleen) geen grote gezondheidsproblemen oplost (dus niet 'omdat'). Daarnaast zei ik dat iedereen die claimt dat dat wel zo is de aandacht afleidt van dingen die echt helpen om de maatschappij gezonder te maken. De kwalificatie 'veel te egoïstische maatschappij' laat ik overigens voor jouw rekening.

Ik zou het even na moeten zoeken, één waar ik inhoudelijk dieper in doorgebladerd heb zag een correlatie en had ideeën om daar ook een causaal verband bij te meten.

Als er een causaal verband is is er ook een correlatie, andersom geldt dat niet perse. Waarom zou je een correlatie rapporteren als er een oorzakelijk verband is?

Eén van de geopperde methoden was voldoende proefpersonen met welvaartsziekten zoeken, die bijvoorbeeld twintig jaar te volgen (waarbij bij een deel van de groep een leefstijlverandering doorgevoerd wordt, maar dan dus alleen sport, geen andere voeding). Voor de hand liggend resultaat is minder welvaartsziekten, maar ik vermoed dat je daarnaast ook zal zien dat het herstel van andere ziekten makkelijker zal zijn.

Het probleem van die methode (los van de praktische bezwaren zoals het 20 jaar stabiel houden van factoren als voeding) is 'survivorship bias'. Maar zelfs als je een longitudinale studie met een enorme sample doet (zoals Lifelines) lijkt het mij nog steeds moeilijk om een oorzakelijk verband tussen bewegen en gezondheid of levensverwachting aan te tonen omdat er zo verschrikkelijk veel interactie-effecten en confounding variabelen zijn. Hetzelfde probleem heb je als je bijvoorbeeld een oorzakelijk verband probeert aan te tonen tussen het drinken van x-glazen alcohol per dag en gezondheidsrisico's (ook vaak 'aangetoond' in de krant, maar niet in de onderliggende studies als je even doorklikt).

[GertBr]

Ik heb een periode (nu meer dan 30 jaar terug) last gehad van spit, waarvan één keer zo heftig dat, liggend op bed alleen al door het knipperen met mijn ogen, mijn rug in een kramp schoot, waarbij men beneden in huis mij duidelijk vocaal hoorde. Hopend dat mijn huisarts mij spierverslappers zou voorschrijven, zei hij slechts "bewegen en blijven bewegen". Dat  begon met mijn lichaam in een hoek van 90 graden achter een rijdende kruk en eindigde na 4 dagen rechtop en pijnvrij.
Ook vroeg hij mij mee te doen met een onderzoek van iemand aan de VU waarbij de ene groep in vergelijkbare gevallen medicatie en de andere groep zonder medicatie moest blijven bewegen. Ik hoorde bij de laatste. Daartoe kreeg ik 2 jaar lang elke maand een uitgebreide vragenlijst opgestuurd. Uiteindelijke conclusie: de beweeggroep heeft in die periode veel minder rugproblemen gekend dan de medicatiegroep. Exacte getallen ben ik vergeten. Ik ben, na 2 tot 3 jaar met af en toe spit (gelukkig nooit meer zo erg als de eerste keer), rugprobleem vrij.

[melle z]

GertBr, ik geloof meteen dat je baat hebt gehad bij bewegen, en ik doe niks af aan het nut van het soort onderzoek waaraan je hebt meegedaan. Mijn punt is dat wat jij beschrijft een correlatie is, niet noodzakelijkerwijs een oorzakelijk verband, en dat je dus niet kunt zeggen dat bewegen het probleem heeft opgelost. Het feit alleen al dat het geen dubbelblind onderzoek betrof (waarbij je één groep een medicijn geeft en de andere een placebo en zowel patiënt als onderzoeker niet weten wie wat krijgt, maar je kunt mensen niet laten 'placebobewegen') maakt dat je niet kunt zeggen of er een oorzakelijk verband is tussen het al dan niet bewegen/ het al dan niet toedienen van een medicijn en rugklachten. Daarnaast is er bij dit type onderzoek vrijwel altijd sprake van kleine samples en een zekere mate van zelfselectie, je kunt mensen immers niet dwingen mee te doen en je kunt ze ook niet in één van beide groepen dwingen. Ten overvloede: ik zeg niet dat bewegen niet gezond is!