Optimalisatie van een WAW.

[datakneder]

ik gisteren eens mijn rechtervoorwiel onderhanden heb genomen. Het had altijd al een grotere camber dan mijn linkervoorwiel.

Nou, de stuurinrichting is zeker niet tot op de millimeter nauwkeurig symmetrisch. Ook onderdelen aan de ene kant zijn niet helemaal gelijk aan die van de andere kant. Ik heb een hoop armen verder ingedraaid, maar nu ik vandaag kijk is er nog steeds verschil tussen de twee wielen. Vanmiddag maar eens kijken wat in nog meer kan doen.

Maar waar ik echt blij van werd is het effect.  De fiets loopt nu al echt veel lichter. Ik trek merkbaar sneller op. Blijf langer op snelheid als ik stop met trappen. En op de terugweg van het boodschappen doen reed ik de laatste paar kilometer 40+.

En de hele rit met T-shirt aan gereden en toch veel minder bezweet bij het uitstappen. 

En dit alles heeft te maken met de proefrit van een paar weken geleden. Toen ontdekte ik wat ik zou kunnen in een 'perfect' afgestelde fiets. Perfect tussen quotes omdat de fiets zelf wel perfect was, maar zeker nog niet perfect t.o.v. mijn lichaam. Ja, daar lagen snelle bandjes onder, maar het verschil was dusdanig groot dat dat niet de enige reden kon zijn.

Ik kijk nu naar mijn fiets om te zien waar er winst te halen is. Blijkbaar o.a. in de camber. Maar ik merk ook dat er hier en daar in de oude fiets wat speling zit. Ook het stijver maken van de aandrijving. Of het smaller maken van de smurfenmuts. Ook wil ik zonder kap rijden, omdat me dat goed bevallen is in de Bülk. Natuurlijk rijd ik nog op Marathons, waar zeker ook nog wat te winnen is. Ook de onderkant van de fiets is zeker nog niet strak te noemen.

De prijzen van nieuwe vm's zijn me toch iets te gortig. En met een flink stuk minder investering is volgens mij nog een hoop winst te behalen. Bovendien haal ik ook veel plezier uit het sleutelen zelf.

[LigfietsWilsum]

Smurfenmuts smaller? Bij de Snoek is ie juist breder...

[datakneder]

Smurfenmuts smaller? Bij de Snoek is ie juist breder...

Ik zit nu met mijn hoofd in de muts. (In een oud model WAW is die open). En dat past ruim omdat ik anders wel mijn hoofd zou stoten bij het gestuiter over de weg. 

De fiets taat nu even op de bok, dus kan ik geen foto maken, maar ik zal later nog wel een foto laten zien. En ben wel benieuwd wat de mensen denken.

---

Ik heb nu, denk ik, ontdekt waarom de camber zo afwijkt:



De as zit duidelijk niet haaks op. Nu eens gaan onderzoeken waarom en hoe dit op te lossen.

[qv-tester]

Daar zou ik mee uitkijken. Als het aan de andere kant wel recht is, dan is het niet zoals het is ontworpen. Dan zou het kunnen zijn dat de verlijming van het bovenste deel in het onderste deel van de veerpoot niet goed is (dit is waar de buis in de kraag ter hoogte van de as loopt).

Als dat niet goed meer is, dan is het een kwestie van tijd eer de veerpoot breekt op dat stuk. Je wiel zakt dan scheef en gaat tegen de veerpoot slepen -> einde rit. Bij de QV aan beide kanten meegemaakt, was toen zeer waarschijnlijk een productiefout in de veerpoot. Eentje brak na 25000 km, de andere na 45000 km (die er nu in zitten hebben al meer dan 100000 km meegemaakt, eentje moet ik wel dringend vervangen).
Bij de eerste veerpoot had ik al de indruk dat die "slap" was als ik aan het wiel trok, dat bewoog duidelijk met wat zijdelingse kracht zetten. Dat was wel pas een week voordat het echt mis ging, net voordat ik 'm bij mijn dealer kon binnen doen om na te kijken. De andere heeft me compleet verrast.

[datakneder]

Daar zou ik mee uitkijken. Als het aan de andere kant wel recht is, dan is het niet zoals het is ontworpen. Dan zou het kunnen zijn dat de verlijming van het bovenste deel in het onderste deel van de veerpoot niet goed is (dit is waar de buis in de kraag ter hoogte van de as loopt).

Als dat niet goed meer is, dan is het een kwestie van tijd eer de veerpoot breekt op dat stuk. Je wiel zakt dan scheef en gaat tegen de veerpoot slepen -> einde rit. Bij de QV aan beide kanten meegemaakt, was toen zeer waarschijnlijk een productiefout in de veerpoot. Eentje brak na 25000 km, de andere na 45000 km (die er nu in zitten hebben al meer dan 100000 km meegemaakt, eentje moet ik wel dringend vervangen).
Bij de eerste veerpoot had ik al de indruk dat die "slap" was als ik aan het wiel trok, dat bewoog duidelijk met wat zijdelingse kracht zetten. Dat was wel pas een week voordat het echt mis ging, net voordat ik 'm bij mijn dealer kon binnen doen om na te kijken. De andere heeft me compleet verrast.

Bedankt voor de waarschuwing. Ik heb de as er uit gekregen en nu blijkt de as zelf krom te zijn:



Gelukkig heb een reservefiets en ga een kijken of ik een rechte as kan vinden.

[datakneder]

Naar aanleiding van mijn proefrit met de Bülk ben ik met andere ogen gaan kijken naar mijn WAW.

In de proefrit reed ik met gemak naar 55 km/h terwijl ik in mijn WAW de 50 alleen kan halen met een start op een hellinkje. Deels is het verschil terug te brengen tot bandkeuze, maar ik ben van mening dat er meer aan de hand is.

In dit topic wil ik kijken op welke onderdelen mijn oude WAW is ingehaald door de nieuwere vm's. Ik heb Willeke gevraagd om een aantal berichten uit een andere post hier naar toe te verhuizen.

[Hardloper]

Is het een idee om de hosen te bevestigen? Of gaat het hem dat niet worden?

[datakneder]

Is het een idee om de hosen te bevestigen? Of gaat het hem dat niet worden?

Jazeker. Maar met behoud van de draaicirlkel.

[Gideonaut]

Bij een oude Waw zit er absurd veel flex in de fiets, de gehele fiets, dit is deels omdat de Waw modulair is, ik heb zo mijn twijfels of dit te verhelpen is, een andere reden is de trapboom, die zit niet bepaald optimaal vast aan de body, al helemaal bij de oude modellen heeft het de neiging om te de-lamineren en hangt het losjes in de sandwich.

Dit was trouwens al bekend jaren geleden, er waren zelfs prototype ontwerpen van carbon maar dat bleek te duur/moeilijk te zijn en is er helaas nooit van gekomen. Het is jammer dat FietserBE de website om de zoveel jaar veranderd en de leuke snippets verwijderd of verplaatst maar zie: 



Ook op de huidige pagina: https://www.fietser.be/waw/versies

In het overzichtje hieronder zijn er een aantal mijlpaaltjes opgesomd van de wijzigingen die de Waw gekregen heeft.
Versie I (Eerste bodymal, alle Waws werden gewoon Waw genoemd)
Waw001 volledig Carbon en Glasvezel, verbinding tussen de wielkasten waar de ketting doorgevoerd wordt, vaste trapboom, geen coating, stoel bestaat uit een steunplaat voro de rug en men zit op de bodem, dwarsbalk achter
Waw002 hybride weefsel Carbon-Aramide, geen verbinding tussen wielkasten, stoel
Waw003 geen dwarsbalk
Waw004 pannekoek aan instap, polyester gelcoat
Waw005 Ingewerkte lichten achter glasvezel (eenmalig)
Waw006 bevestiging stuurpoken aan zijkant
Waw007 parelmoer lakwerk
Waw008 coating met EP-gel
Waw009 zo licht mogelijk (26kg in het begin, later verschillende malen hersteld en verzwaard)
Waw010 nieuwe achterwielkastmal, zelf gespoten, Ymopox coating, neusmal met verbeterde randen
Waw016 electromotor BionX, export naar de USA
Waw044 Carbonnen stuurpoken
Waw050 Stuursysteem met Ackermannetjes
Waw054 Nieuw waterproof dakje
Versie II (Tweede bodymal. Als BeWaw aangekondigd, maar is uiteindelijk de naam geworden van de pendel Waw, naast EWaw en Raw)
Waw055 Carbonnen bovenkant, folie aan de zijkant, waterkering/dashboard, achterwielpatten geïntegreerd in de mal, verbeterde wielkasten
Waw065 Kofferdeksel uitgesneden en met magneten bevestigd
Waw068 Compleet uitgeruste Waw van 24,24kg
VersieIII (Derde bodymal, benamingen BeWaw, EWaw en Raw worden behouden)
Waw081 Trapboom wordt in de body gebout, voorwielkasten en achterwielpatten 1 geheel in de mal, neus heeft andere snit, voorwielkasten mooi afgerond
Waw083 PUR coating in de mal

De 2 Waw's die jij heb zullen het een en ander missen denk ik?

---

Dit is een foto van een Waw die jaren geleden te koop stond op het Duitse forum. De meneer was ook gefrustreerd door de flex en heeft heel zijn Waw een overhaul gegeven!  
(ik weet niet of die al verkocht is of niet, heeft heel lang te koop gestaan) 

[Jeroen S]

De WAW heeft een bevestiging onder en boven, en nog een staartje richting rijder. Maar aan de voorzijde heeft hij niks. De boogvorm van de neus is best stabiel en die extra bevestiging aan de voorzijde brengt best wat extra voordeel. Die vangt namelijk kleine beweging heel goed weg. Ik merkte het bij de houten VM erg goed of ie voor nu wel of niet vast zat. In de Milan MK2 merk ik dat er veel beweging zit in de bovenzijde, omdat er geen verbinding naar boven zit, wel in de nieuwe Milans overigens.

Al die extra kettingrolletjes achter in de WAW, dat kon ook wel eens wat energie vreten.

[datakneder]

De WAW heeft een bevestiging onder en boven, en nog een staartje richting rijder. Maar aan de voorzijde heeft hij niks. De boogvorm van de neus is best stabiel en die extra bevestiging aan de voorzijde brengt best wat extra voordeel. Die vangt namelijk kleine beweging heel goed weg. Ik merkte het bij de houten VM erg goed of ie voor nu wel of niet vast zat. In de Milan MK2 merk ik dat er veel beweging zit in de bovenzijde, omdat er geen verbinding naar boven zit, wel in de nieuwe Milans overigens.

Ik heb mijn neusbuis al verlengd zodat het gat in de neus er overheen valt. Niet zozeer om stijfheid te krijgen, maar het levert enorm veel bevestigingsgemak op. Het is wel een leuk idee om even over na te denken. Een extra besvestingspunt ver weg van de andere drie (een boven, twee beneden) zal ook ervoor zorgen dat de krachten die het moet opvangen een stuk lager zijn.

Al die extra kettingrolletjes achter in de WAW, dat kon ook wel eens wat energie vreten.

? Voor zover ik de WAW ken zijn er niet meer kettingrollen dan in een andere vm.

[datakneder]

Even iets tussendoor. Met het sleutelen aan de stuurinrichting moet er natuurlijk ook weer gespoord worden. Ik heb hiervoor een vrij goedkope en voor mij goedwerkende oplossing.

Hiervoor gebruik ik het volgende kattenspeeltje:



Ik zet de fiets dicht bij een muur (plank tegen de muur) met daarop twee markeerpunten op de afstand van de buiteneinde van de naven van elkaar, op de hoogte van de naaf tot de grond.
Dan zet ik het speeltje op het wiel en check of het licht aan beide kanten op de markeerpunten valt. Hierbij ligt een balkje achter/voor de wielen zodat de fiets niet verplaatst. Eerst bijvoorbeeld links op het punt laten valen, door het wiel naar links of rechts te sturen. En daarna controleren op rechts of het punt ook klopt:




Daarna zet ik de fiets twee/drie meter naar achter en doe de bovenstaande controle opnieuw. Mochten de lichtjes niet op de markeerpunten vallen moet je de wielen stellen, totdat dit wel het geval is.

[GHOOGEN]

Als ik het goed begrijp stel je de sporing dan in op nul.
Bij auto's is de sporing vaak (gering) positief of negatief.
Dit om er voor te zorgen dat de sporing tijdens het rijden nul is.
Door krachten op de wielophanging verandert de sporing tijdens het rijden iets.
Hoe dat bij velomobielen zit weet ik niet.

Wel een goed oplossing.
Josam, een hele grote speler in uitlijn apparatuur werkt ook met lasers.
Jij hebt de vereenvoudigde versie hiervan bedacht.
https://www.goodmen.nl/laser-am/

[Gideonaut]

Fiets vol gooien met wat kratjes bier of zakken aardappelen :p

wel grappig om te lezen hoe je de lazertjes gebruikt, ik heb ook kleine paarse lazertjes gebruikt maar ik had ze op de grond naar de wielen gericht!

[datakneder]

Als ik het goed begrijp stel je de sporing dan in op nul.

Ja dat klopt. En ook nog onbelast. Maar als je een toe-in of -out wilt hebben kan dat met deze methode natuurlijk ook. Volgens mij waren ze bij Fietser.be van mening dat belast of onbelast voor een WAW niet uitmaakte en dat de sporing nul moest zijn. In Dronten hebben ze een andere mening. Voorlopig ben ik tevreden met het resultaat.

[365cycle]

Fiets vol gooien met wat kratjes bier of zakken aardappelen :p

Dat werkt als de sporing verandert wanneer je de fiets belast.
Maar niet wanneer de sporing verandert wanneer je aandrijft.

[Willeke_IGKT]

Kun je bijvoorbeeld aan je banden zien of de sporing klopt of niet klopt?

[365cycle]

Kun je bijvoorbeeld aan je banden zien of de sporing klopt of niet klopt?

Als je sporing heel erg niet klopt kan je dat zeker zien, aan hoe snel ze slijten. Maar je voelt dan ook wel dat je belachelijk hard moet trappen.

[Gideonaut]

De markeerpunten die Datakneder op de grond maakte, maakte ik in het midden van de banden, en vervolgens 90 kilo in de fiets gegooid en afgesteld. Als dat niet de goede manier was dan bij deze, doe het niet na :p (maar het werkte voor mij, al heb ik erna geen duizenden kilometers mee gereden dus geen idee hoe goed of slecht het stond afgesteld, de banden waren daar nog te nieuw voor)

[Boyd Maduro]

Kun je bijvoorbeeld aan je banden zien of de sporing klopt of niet klopt?

Als je sporing heel erg niet klopt kan je dat zeker zien, aan hoe snel ze slijten. Maar je voelt dan ook wel dat je belachelijk hard moet trappen.

Maar blijkbaar niet als je met een nieuwe (tweedehands) fiets hebt die sowieso een heel stuk beter rijdt dan je oude. Daar heeft een ander forum lid laatst foto's van het effect gepost

[TimSch]

Kun je bijvoorbeeld aan je banden zien of de sporing klopt of niet klopt?

Als je sporing heel erg niet klopt kan je dat zeker zien, aan hoe snel ze slijten. Maar je voelt dan ook wel dat je belachelijk hard moet trappen.

Maar blijkbaar niet als je met een nieuwe (tweedehands) fiets hebt die sowieso een heel stuk beter rijdt dan je oude. Daar heeft een ander forum lid laatst foto's van het effect gepost

Guilty as charged 

En ja, dat kun je aan je banden zien: 



Deze CCUs waren nog geen 3 maanden oud, 1800km.

[Jeroen S]

Je kunt het inderdaad aan de bandenslijtage zien, maar dan is het al te laat. Ik heb het idee dat die 16 kogelkopjes allemaal een pietsje speling hebben en dat ze onder belasting allemaal een fractie meegeven. Dat doen ze naar mijn idee allemaal in een richting die er voor zorgt dat de wielen aan de achterzijde ietsjes dichter naar elkaar toe komen.

Het probleem wat ik heb met zo'n symetrie meting is dat het maar 1 waarde geeft. Ik heb er wel enig vertrouwen in dat de heren experts op basis van hun decennia ervaring inmiddels wel weten welke symetrie of net niet symetrie optimaal is. Waarde x is goed, dus die moet je hebben. Het kan kloppen.

Maar als ik zelf iets moet meten dan vind ik de relatie tussen twee waarden vaak heel interessant. Namelijk de uitroltest, hoe ver rolt je fiets met een bepaalde symetrie instelling. Rolt de fiets dan verder of minder ver als je iets veranderd. De instelling waarbij de fiets verder rolt levert dus kennelijk minder weerstand op, dat lijkt mij dan beter, en misschien is nog een draai verder in die richting nog wel beter. Tot je op het punt komt dat de fiets helaas minder ver gaat rollen, dan ben je het optimum dus gepasseerd.

Mijn bescheiden ervaring is dat het handigste is om een paar keer in dezelfde richting te veranderen, 2x, 3x meer uitspoor. Dan krijg je vrij snel zicht of het daar beter van wordt of niet. Ga je het door elkaar gooien, meer uitspoor, even terug, was het nu een halve of een hele draai? wat had ik nu net ook weer gedaan? Voor zo'n uitroltest vervang ik dan bij 1 kogelkopje even het zelfborgende moertje voor een gewone, dat gaat lekker makkelijk los.

Je kunt denk ik wel ergens een dijkafrit vinden waar je rustig kunt proberen en redelijk vlak kunt uitrollen. Even een stukje krijt mee om streepjes te zetten tot hoever je rolt. Of een paar voorwerpen die je neerzet ofzo.

Zelf pak ik meestal dit stuk. Het beginpunt is hier, bij dat gekke stoepje in de berm, dat is dan steeds weer hetzelfde. https://www.google.nl/maps/@51.8829272,6...FQAw%3D%3D

Als ik ergens tot het eind van deze wei, in de buurt van deze boerderij kom vind ik het goed. Hoewel het misschien nog beter kan. https://www.google.nl/maps/@51.8864166,6...FQAw%3D%3D

Bij tot de kruising loopt het af, vanuit stilstand rijd ik dan ongeveer 17 km/h. Bij de kruising zit een nauwelijks waarneembare stijging, en daarna daalt het ook nog wel heel iets. Dus niet helemaal optimaal, maar voor mij redelijk dicht bij huis. Op bepaalde momenten kan het ook ineens wel druk zijn met scholieren ofzo. Die vinden het maar gek zo'n super langzaam rollende VM. Met de houten zat ik er in het begin ver naast, kwam ik dat hobbeltje op de kruising niet over. Dat scheelde geloof ik 2 of 3 hele draaien van de kogelkop, en daarna rolde hij tot aan de wei.